ಲೇಖನಗಳು

ಶ್ರವಣಬೆಳ್ಗೊಳ ಮರಣವನ್ನು ಆಹ್ವಾನಿಸಿದ ಪವಿತ್ರ ತಾಣ

Month : February-2018 Episode : Author : ಎಚ್ ಮಂಜುನಾಥ ಭಟ್

ಸ್ವಯಂಪ್ರೇರಣೆಯಿಂದ ಸಾವನ್ನು ಆಹ್ವಾನಿಸುವವರಿಗೆ ಸಮಾಧಿಬೆಟ್ಟವು ಅತ್ಯಂತ ನೆಚ್ಚಿನ ತಾಣವಾಗಿತ್ತು. ದೇಹದಂಡನೆಕಾರರೇ ಇತಿಹಾಸ ನಿರ್ಮಿಸಿದ ಇಂತಹ ಇನ್ನೊಂದು ಕೇಂದ್ರ ಪ್ರಪಂಚದಲ್ಲಿಲ್ಲ. ಈ ಎಲ್ಲ ಘಟನೆಗಳನ್ನು ಶಾಸನಗಳಲ್ಲಿ ದಾಖಲಿಸಿ ಇಟ್ಟ ಇನ್ನೊಂದು ಬೆಟ್ಟ ಕೂಡ ನಮ್ಮ ನಾಡಿನಲ್ಲಿ ಸಿಗದು. ಕರ್ನಾಟಕದ ಹಾಸನ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿರುವ ಶ್ರವಣಬೆಳ್ಗೊಳವು ದಿಗಂಬರ ಜೈನ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯವೆನಿಸಿದೆ ಹಾಗೂ ದೇಶದ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಅನನ್ಯ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಪಡೆದಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಧಿಕ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಜೈನಶಾಸನಗಳಿವೆ. ಭಗವಾನ್ ಬಾಹುಬಲಿಯ ಅತಿ ಎತ್ತರದ ಏಕಶಿಲಾ ವಿಗ್ರಹ(ಗೊಮ್ಮಟ)ವಿದೆ. ಸುಮಾರು ೧೫೦೦ ವರ್ಷಗಳ ಅವಿಚ್ಛಿನ್ನ ಜೈನ […]

’ಅಹಿಂಸೆಯಿಂದ ಸುಖ’ ಎಂಬುದೇ ಬಾಹುಬಲಿಯ ಸಂದೇಶ : ಕರ್ಮಯೋಗಿ ಸ್ವಸ್ತಿಶ್ರೀ ಚಾರುಕೀರ್ತಿ ಭಟ್ಟಾರಕ ಸ್ವಾಮಿಜೀ

Month : February-2018 Episode : Author :

ಸುಪ್ರಸಿದ್ಧ ಜೈನ ತೀರ್ಥಕ್ಷೇತ್ರ ಶ್ರವಣಬೆಳಗೊಳವು ಒಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಕ್ಷೇತ್ರವಾಗಿಯೂ ಪ್ರಸಿದ್ಧಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಶ್ರೀಕ್ಷೇತ್ರ ಶ್ರವಣಬೆಳಗೊಳದ ಜೈನಮಠದ ಮಠಾಧ್ಯಕ್ಷರು ಕರ್ಮಯೋಗಿ ಸ್ವಸ್ತಿಶ್ರೀ ಚಾರುಕೀರ್ತಿ ಭಟ್ಟಾರಕ ಸ್ವಾಮಿಜೀ. ಜೈನಧರ್ಮದ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮಹೋತ್ಸವ ಭಗವಾನ್ ಬಾಹುಬಲಿಯ ಮಹಾಮಸ್ತಕಾಭಿಷೇಕವನ್ನು ಹನ್ನೆರಡು ವರ್ಷಗಳಿಗೆ ಒಮ್ಮೆ ನಡೆಸುವುದು ಸಂಪ್ರದಾಯ. ೨೦೧೮ರ ಫೆಬ್ರುವರಿ ೧೭ರಿಂದ ೨೫ರವರೆಗೆ ನಡೆಯಲಿರುವ ಮಹಾಮಸ್ತಕಾಭಿಷೇಕವು ಸ್ವಾಮಿಜೀಯವರ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ನಡೆಯಲಿರುವ ನಾಲ್ಕನೆಯ ಮಹಾಮಸ್ತಕಾಭಿಷೇಕವಾಗಿದೆ. ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಶ್ರವಣಬೆಳಗೊಳದ ಬಗೆಗೆ , ಜೈನಧರ್ಮದ ತತ್ತ್ವಗಳ ಬಗೆಗೆ, ಬಾಹುಬಲಿಯ ಮಹಿಮೆಯ ಕುರಿತಾಗಿ ಸ್ವಾಮಿಜೀ ಅವರು ’ಉತ್ಥಾನ’ […]

ಗೊಮ್ಮಟನ ‘ಅತಿತುಂಗಾಕೃತಿ’

Month : February-2018 Episode : Author : ವಿದ್ಯಾಲಂಕಾರ ಪ್ರೊ|| ಎಸ್.ಕೆ. ರಾಮಚಂದ್ರರಾವ್

ಮುಂಜಾನೆ ಮಡಿಯುಟ್ಟು ಜಿನಸ್ಮರಣೆ ಮಾಡಿ ಚಿಕ್ಕಬೆಟ್ಟದ ಬಂಡೆಯೊಂದರ ಮೇಲೆ ನಿಂತು ಪಕ್ಕದ ದೊಡ್ಡ ಬೆಟ್ಟದ ಕೋಡುಗಲ್ಲಿಗೆ ಬಂಗಾರದ ಬಾಣವನ್ನು ಬಿಡಬೇಕೆಂದು ಕನಸಿನ ಸೂಚನೆ. ಚಾಮುಂಡರಾಯ ಹಾಗೆಯೇ ಮಾಡಿದ. ಬಾಣ ಆ ಬಂಡೆಗೆ ತಾಕಿದೊಡನೆ ಬಾಹುಬಲಿಯ ಶ್ರೀಮುಖ ತೋರಿಕೊಂಡಿತು. ಆಮೇಲೆ ಅವರೆಲ್ಲ ಆ ದೊಡ್ಡಬೆಟ್ಟವನ್ನೇರಿ ಶಿಲ್ಪಿಗಳಿಂದ ಇಡೀ ಮೈಮಾಟವನ್ನು ಬಿಡಿಸಿದರು. ವಿಂಧ್ಯಗಿರಿಯ ಮೇಲೆ ಗೊಮ್ಮಟೇಶ್ವರನ ’ಸುಮನೋಹರ ಭಯಂಕರ’ ಮೂರ್ತಿ ಮೈದಳೆದುದು ಹೀಗೆ. ಗೊಮ್ಮಟೇಶ್ವರನ ಅದ್ಭುತ ಶಿಲ್ಪದ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಎರಡು ಕಥೆಗಳಿವೆ – ಒಂದು ಆ ಶಿಲ್ಪಕ್ಕೆ ವಸ್ತುವಾದ ಬಾಹುಬಲಿಯದು, […]

ಚಂದ್ರಗಿರಿ ಮಾತನಾಡಿದಾಗ….

Month : February-2018 Episode : Author : ಸರೋಜಾ ಪ್ರಭಾಕರ್

ಪ್ರಿಯ ಯಾತ್ರಿಕನೆ, ನೋಡಿದೆಯಾ ಆ ದಿವ್ಯ ಭವ್ಯ ಮೂರ್ತಿಯನ್ನು? ತೃಪ್ತಿಯಾಯ್ತೆ? ಆಗಲಿಲ್ಲವೆ? ಹೇಗೆ ತೃಪ್ತಿ ಆದೀತು! ನೀನು ಇನ್ನೂ ಆ ಮೂರ್ತಿಯನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ನೋಡಿಯೇ ಇಲ್ಲವಲ್ಲ! ಆ ದಿವ್ಯಮೂರ್ತಿಯ ರೂಪ ಕ್ಷಣಕ್ಷಣವೂ ಬದಲಾಗುವುದನ್ನು ನಾನು ಕಂಡಿದ್ದೇನೆ; ಪ್ರತಿಕ್ಷಣವೂ ಆ ಭವ್ಯಮೂರುತಿಯಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಚೈತನ್ಯ ಉಕ್ಕಿಹರಿಯುವುದನ್ನು ಕಂಡು ಪುಳಕಿತನಾಗಿದ್ದೇನೆ. ಇಂತಹ ಭವ್ಯ ತೇಜಸ್ಸಿನ ಮೂರ್ತಿಯನ್ನು ಕಂಡು ತೃಪ್ತಿಯಾಗಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾದೀತೆ? ಅಷ್ಟಕ್ಕೂ ನೀನೊಬ್ಬ ಯಾತ್ರಾರ್ಥಿ. ಹೀಗೆ ಬಂದು ಹಾಗೆ ಹೋಗುವ ನೀನು ಇಲ್ಲಿ ಬಂದು ಎಷ್ಟು ಸಮಯವಾಯ್ತು ಹೇಳು? […]

ಮಹಾಮಜ್ಜನ ಒಂದು ಸಿಂಹಾವಲೋಕ

Month : February-2018 Episode : Author : ಸರೋಜಾ ಪ್ರಭಾಕರ್

ಶ್ರವಣಬೆಳಗೊಳದ ಗೊಮ್ಮಟೇಶ್ವರಸ್ವಾಮಿಗೆ ನಡೆಸುವ ಮಹಾಮಸ್ತಕಾಭಿಷೇಕವು 2018 ಫೆಬ್ರುವರಿ ೧೭ರಿಂದ ೨೫ನೇ ತಾರೀಖಿನವರೆಗೆ ನಡೆಯಲಿದೆ. ೨೧ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ಎರಡನೇ ಮಹಾಮಸ್ತಕಾಭಿಷೇಕಕ್ಕೆ ಶ್ರವಣಬೆಳಗೊಳವು ಕರ್ಮಯೋಗಿ ಸ್ವಸ್ತಿಶ್ರೀ ಚಾರುಕೀರ್ತಿ ಭಟ್ಟಾರಕ ಸ್ವಾಮಿಜೀಯವರ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ಸಕಲಸಿದ್ಧತೆಗಳು ನಡೆಯುತ್ತಿವೆ. ಆ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ನಡೆದ ಮಹಾಮಸ್ತಕಾಭಿಷೇಕಗಳ ಒಂದು ಅವಲೋಕನ. `ಆಕಾಶಕ್ಕಿಂತ ಎತ್ತರವಿಲ್ಲ, ಭೂಮಿಗಿಂತ ಅಗಲವಿಲ್ಲ’ ಎನ್ನುತ್ತದೆ ಗಾದೆಮಾತೊಂದು. ಎತ್ತರದ ಮಾತು ಬಂದಾಗ ತಟ್ಟನೆ ಮನಸ್ಸಿಗೆ ಬರುವ ’ನಾನೇರುವೆತ್ತರಕ್ಕೆ ನೀನೇರುವಿಯಾ’ ಎಂದು ಸವಾಲೆಸೆಯುತ್ತ ಶ್ರವಣಬೆಳಗೊಳದಲ್ಲಿ ನಿಂತ ಗೊಮ್ಮಟವಿಗ್ರಹ ಮತ್ತೊಂದು ಮಹಾಮಸ್ತಕಾಭಿಷೇಕಕ್ಕೆ ಸಜ್ಜಾಗುತ್ತಿದೆ. ದೇವಭೂಮಿ ಭಾರತದ […]

ಕಾಂಕ್ರೀಟ್ ಕಾಡಿನಲ್ಲಿ ಪುನರ್ಜೀವ ಪಡೆದ ಪುರಾತನ ಕೆರೆ

Month : January-2018 Episode : Author : ಸತ್ಯನಾರಾಯಣ ಶಾನುಭಾಗ್

ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಕೈಕೊಂಡ್ರನಹಳ್ಳಿ ಕೆರೆ ಪುನಶ್ಚೇತನಗೊಂಡ ಕಥೆ ನಗರೀಕರಣದ ಧಾವಂತದಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ಕೆರೆಗಳು ಕುಖ್ಯಾತಿಯನ್ನೂ ತಂದುಕೊಟ್ಟಿವೆ. ಇವೆಲ್ಲವುಗಳ ನಡುವೆ ಪರಿಸರದ ಬಗ್ಗೆ ಕಾಳಜಿಯುಳ್ಳ ಒಂದಿಷ್ಟು ನಾಗರಿಕರ ಪ್ರಯತ್ನದಿಂದ ಕಸ ಕೊಳಚೆಯ ತೊಟ್ಟಿಗಳಾಗಿದ್ದ ಕೆರೆಗಳು ಪುನಃ ’ಕೆರೆ’ಗಳಾಗಿ ಪುನಶ್ಚೇತನಗೊಂಡ ಉದಾಹರಣೆಗಳೂ ಇವೆ. ಉದ್ಯಾನನಗರಿಯೆಂದು ಹೆಸರಾದ ಬೆಂಗಳೂರು ಕೆರೆಗಳ ನಗರಿಯೂ ಹೌದು. ಬೇಸಾಯ, ನಾಗರಿಕರ ಬಳಕೆ ಹಾಗೆಯೇ ನಗರದ ಸೌಂದರ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಜಲಮೂಲಗಳ ಸಂರಕ್ಷಣೆಯ ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಮನಗಂಡಿದ್ದ ಬೆಂಗಳೂರಿನ ನಿರ್ಮಾತೃ ಕೆಂಪೇಗೌಡರು ಅನೇಕ ಕೆರೆಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಹರಿಯುವ ನೀರನ್ನು ಹಿಡಿದಿಡಲು ಒಡ್ಡುಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದ್ದರು. […]

ಕಾಂಕ್ರೀಟ್ ಕಾಡಿನಲ್ಲೊಂದು ನಂದನ – ಪುಟ್ಟೇನಹಳ್ಳಿ ಕೆರೆ

Month : January-2018 Episode : Author : ಸುಮನಾ ಮುಳ್ಳುಂಜ

ಒಂದುಕಾಲದಲ್ಲಿ ಕೆರೆಗಳ ಊರಾಗಿದ್ದ ಬೆಂಗಳೂರು ಆಧುನಿಕತೆಯ ಓಟದಲ್ಲಿ ನೀರಿನ ಮೂಲಗಳನ್ನು ತನ್ನೊಡಲೊಳಗೆ ಸೇರಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾ ಸ್ಪರ್ಧೆಗೆ ಬಿದ್ದಿತು. ಉತ್ತಮಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿರುವ ಕೆರೆಗಳನ್ನು ಕಾಣುವುದೇ ಅಸಾಧ್ಯ ಎನ್ನುವ ಕಾಲಘಟ್ಟಕ್ಕೆ ಬಂದು ನಿಂತಿತು. ಆದರೆ ಪ್ರಕೃತಿ ಎಂದಿಗೂ ಮಾನವನ ಹಾಗೆ ಅಲ್ಲ. ವಿಷವನ್ನುಣಿಸಿದ ಮಾನವನಿಗೆ ಅಮೃತವನ್ನೇ ನೀಡಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ಅರಿತ ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಪುಟ್ಟೇನಹಳ್ಳಿ ಕೆರೆಯ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನವರು ಕೆರೆಯನ್ನು ಮತ್ತೆ ಸುಸ್ಥಿತಿಗೆ ತರುವ ಪ್ರಯತ್ನಮಾಡಿ ಗೆಲವನ್ನು ಸಾಧಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಕೆರೆಯೊಂದನ್ನು ಪುನಶ್ಚೇತನಗೊಳಿಸಿ ಕಾಪಾಡಿಕೊಂಡು ಬರುತ್ತಿರುವ ಆಸಕ್ತ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರ ಸಾಹಸದ ಕುರಿತು ಒಂದು ನುಡಿಚಿತ್ರ ಇಲ್ಲಿದೆ. […]

ಬಾಣಭಟ್ಟ ಚಿತ್ರಿಸಿದ ಅಚ್ಛೋದ ಸರೋವರ

Month : January-2018 Episode : Author : ಎಚ್ ಮಂಜುನಾಥ ಭಟ್

ಈ ಜಲಾಶಯವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿದ ಮೇಲೂ ಬ್ರಹ್ಮದೇವನಿಗೆ ಸುಧೆಯನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುವ ಆವಶ್ಯಕತೆ ಏನಿತ್ತೋ ತಿಳಿಯದು. ಈ ಸರಸಿಯ ನೀರೇನು ಅಮೃತಕ್ಕಿಂತ ಕಮ್ಮಿಯೇ? ಇದೂ ಅಮೃತದಂತೆಯೆ ಎಲ್ಲ ಇಂದ್ರಿಯಗಳನ್ನು ತಣಿಸುತ್ತದೆ ಬಾಣಭಟ್ಟನ ಸಂಸ್ಕೃತ ಗದ್ಯಕೃತಿ ’ಕಾದಂಬರಿ’ಯಲ್ಲಿ ಅಚ್ಛೋದ ಎನ್ನುವ ಸರೋವರದ ವರ್ಣನೆ ತುಂಬ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾದದ್ದು. ಗಾಢವಾದ ಪ್ರಕೃತಿಯ ಮಡಿಲಲ್ಲಿದ್ದ ಆ ಸರೋವರ ಕೆರೆಗಳಿಗೆ ಆದರ್ಶಪ್ರಾಯವಾದದ್ದು. ವಿದ್ವಾಂಸರಾದ ಬನ್ನಂಜೆ ಗೋವಿಂದಾಚಾರ್ಯರ ಕನ್ನಡಾನುವಾದದಲ್ಲಿ ಅಚ್ಛೋದ ಸರೋವರ ಹೀಗಿದೆ: ಆ ತೋಪಿನ ನಡುವೆ ತಿಳಿನೀರಿನ ಒಂದು ಕೊಳ. ಅಚ್ಛೋದ ಎಂದು ಅದರ ಹೆಸರು. ಕಂಡಾಗಲೆ […]

ಕೆರೆಯ ನೀರನು ಕೆರೆಗೆ ಚೆಲ್ಲಿ… (ಕೆರೆಗಳ ಪುನಶ್ಚೇತನ ಪೂರ್ವಾಪರ ಸಮೀಕ್ಷೆ -1)

Month : January-2018 Episode : Author : ಹೊಳವನಹಳ್ಳಿ

ಕೆರೆಯ ನೀರನು ಕೆರೆಗೆ ಚೆಲ್ಲಿ ವರವ ಪಡೆದವರಂತೆ ಕಾಣಿರೊ ಹರಿಯ ಕರುಣದೊಳಾದ ಭಾಗ್ಯವ ಹರಿ ಸಮರ್ಪಣೆ ಮಾಡಿ ಬದುಕಿರೊ… ಪುರಂದರದಾಸರ ಈ ತತ್ತ್ವಪದ ತ್ಯಾಗಜೀವನದ ಪ್ರತೀಕವಾಗಿದೆ. ತನಗಾಗಿ ಬದುಕದೆ ಇತರರಿಗಾಗಿ ಬದುಕುವ ಪಾಠವನ್ನು ಹೇಳುತ್ತದೆ. ಹಸು ತನ್ನ ಹಾಲನ್ನು ತಾನು ಕುಡಿಯುವುದಿಲ್ಲ. ಮರ ತನ್ನ ಹಣ್ಣು ತಾನೇ ತಿನ್ನುವುದಿಲ್ಲ. ಕೆರೆ ತನ್ನ ನೀರನ್ನು ತಾನೇ ಕುಡಿಯುವುದಿಲ್ಲ. ಇವೆಲ್ಲ ನಮಗೆ ನಿತ್ಯ ಬೋಧೆಗಳು. ಇವುಗಳಿಂದ ಕಲಿಯುವ ಪಾಠವೇ ಭೂತಾಯಿ ಕೊಟ್ಟ ಕಾಣಿಕೆಗಳನ್ನು ಭೂಮಿತಾಯಿಗೇ ವಾಪಸ್ ಕೊಡುವುದು. ಅಂದರೆ ನಾಳಿನ ಪೀಳಿಗೆ […]

ಕೆರೆಗಳು : ಭವ್ಯ ಇತಿಹಾಸ, ಚಿಂತಾಜನಕ ವಾಸ್ತವ, ಕರಾಳ ಭವಿಷ್ಯ

Month : January-2018 Episode : Author : ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ ಹೊಸಪಾಳ್ಯ

ಕೆರೆಗಳು ಅತ್ಯಂತ ಹಳೆಯದಾದ ಮಾನವನಿರ್ಮಿತ ರಚನೆ. ಕೆರೆಅಂಗಳ, ಹಳ್ಳಗಳು, ತೂಬು, ಕೋಡಿ, ಕಾಲುವೆಗಳು, ಅಚ್ಚುಕಟ್ಟು ಮುಂತಾದ ಅನೇಕ ಅಂಗಗಳನ್ನೊಳಗೊಂಡ ಕೆರೆವ್ಯವಸ್ಥೆ ಬಹೋಪಯೋಗಿ. ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ನೀರಾವರಿ, ಕುಡಿಯುವ ನೀರು, ಅಂತರ್ಜಲಮಟ್ಟ ಕಾಪಾಡುವಿಕೆ, ಮೀನುಗಾರಿಕೆ, ಫಲವತ್ತಾದ ಹೂಳು, ಮರಳು, ಇಟ್ಟಿಗೆ ಹಾಕಲು ಮಣ್ಣು….. ಮುಂತಾದ ಹತ್ತು-ಹಲವು ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಕೆರೆಗಳು ಉಪಯುಕ್ತವಾಗಿವೆ. ಆದುದರಿಂದಲೇ ನಮ್ಮ ಪೂರ್ವಿಕರು ಕೆರೆಗಳ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ನಿರ್ವಹಣೆಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಹತ್ತ್ವ ನೀಡಿದ್ದರು. ಗ್ರಾಮೀಣ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲ ಕೃಷಿಆಧಾರಿತ ಜೀವನಾಧಾರಗಳ ಕೇಂದ್ರಬಿಂದುಗಳು ಕೆರೆಗಳೇ ಆಗಿದ್ದು, ಇವು ಸಮುದಾಯದ ಆಸ್ತಿಗಳು. […]

ಪ್ರಕಟಣೆಯ

60ನೇ

ವರ್ಷ