ಪ್ರಬಂಧ

ಇದೊಂದು ಕಾಡಿನಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಯುವ ಸಾಮಾನ್ಯ ಸಸ್ಯ. ಹೆಸರು ‘ಬಿದಿರು’ ಎಂದು. ಅಕ್ಕಪಕ್ಕ ಏನನ್ನೂ ನೋಡದೆ ಸುಮ್ಮನೆ ಉದ್ದಕ್ಕೆ ಬೆಳೆಯುವುದು ಇದರ ಹವ್ಯಾಸ. ರೆಂಬೆ, ಕೊಂಬೆಗಳನ್ನು ಬಿಡದೆ, ಜನರಿಗೆ ಫಲ, ಪುಷ್ಪಗಳನ್ನೂ ಕೊಡದೆ, ಕೊನೆಗೆ ಯಾರಿಗೂ ನೆರಳಾಗದೆ ತನ್ನಷ್ಟಕ್ಕೆ ಉದ್ದುದ್ದ ಬೆಳೆದು ನಿಂತ ಬಿದಿರು ಎಂದಿಗೂ ಎತ್ತರವಾಗಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ನಾಲ್ಕು ಜನರಿಗೆ ಉಪಕಾರ ಮಾಡಲಾಗದ ಬದುಕೂ ಒಂದು ಬದುಕೆ? ತನ್ನನ್ನೇಕೆ ಭಗವಂತ ಈ ರೀತಿ ಹುಟ್ಟಿಸಿದ? ಈ ಪ್ರಶ್ನೆಯನ್ನು ಬಿದಿರು ಅದೆಷ್ಟು ಬಾರಿ ತನ್ನನ್ನೇ ಕೇಳಿಕೊಂಡಿರಲಿಕ್ಕಿಲ್ಲ? ಒಳಗೆ ಮಡುಗಟ್ಟಿದ […]

‘ಸೀಕರಣೆ’ ಎಂದಾಕ್ಷಣ ಬಾಯಲ್ಲಿ ನೀರೂರದೇ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ಬಾಳೆಹಣ್ಣಿನ ರಸಾಯನ ಮಾಮೂಲು. ಮಾವಿನಹಣ್ಣಿನ ರಸಾಯನ…. ಸೀಕರಣೆಯ ಸಂಭ್ರಮವೇ ಬೇರೆ. ಮಾವಿನಹಣ್ಣು ಹಣ್ಣುಗಳ ರಾಜನಲ್ಲವೇ? ಮಾವಿನಹಣ್ಣಿನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಸೀಕರಣೆಯಾಗಿಬಿಟ್ಟು…. ಅದು ಸುಪರ್‍ಫಾಸ್ಟ ರಾಜಧಾನಿ ಎಕ್ಸಪ್ರೆಸ್‍ನಂತೆ ಶರವೇಗದಿಂದ ಓಡುತ್ತಿದ್ದರೆ ಉಳಿದ ಪಲ್ಯ, ಚಟ್ನಿ, ಕೋಸಂಬರಿಗಳೆಲ್ಲ ಬದಿಗೆ ಸರಿದು ಜಾಗ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟು ಮೂಲೆ ಸೇರುವುದೇ! ಸ್ವಲ್ಪ ತಾಳಿ! ಸೀಕರಣೆಯನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಉತ್ತರಕರ್ನಾಟಕಕ್ಕೆ ಬಂದು ‘ಶೀಕರ್ಣಿ’ಯನ್ನು ಸವಿಯೋಣ. ಇದು ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲೇ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಸಿದ್ಧ. ಇದರ ಇತಿಹಾಸವೂ ದೊಡ್ಡದೇ. ಯುಗಾದಿ ಹಬ್ಬದಲ್ಲಿ ಮಾವಿನಕಾಯಿ, ಮಾವಿನೆಲೆಗಳನ್ನು […]

ಮಲೆನಾಡೆಂದರೆ ಹಳ್ಳ, ಕೊಳ್ಳ, ತಗ್ಗು, ದಿಣ್ಣೆ, ಗುಡ್ಡ, ಬೆಟ್ಟ, ಅಡವಿ; ಅದರೊಳಗೆ ಅವಿತುಕೊಂಡಿರುವ ಮನೆ ತೋಟಗಳು, ಪುಟ್ಟ ಹೊಂಡ, ಪುಟ್ಟಪುಟ್ಟ ಹಳ್ಳ, ಕಾಲುವೆ, ಕಾದಿಗೆ, ಹೆಗ್ಗಾದಿಗೆಗಳು. ಅವಿತುಕೊಂಡ ಮನೆಗಳನ್ನೇ ಸೇರಿಸಿ ಒಂದು ಗ್ರಾಮವನ್ನಾಗಿಸಿ ಅಲ್ಲಿ ಒಂದು ದೇವಸ್ಥಾನ, ಶಾಲೆ; ಸಂಜೆಯಾದರೆ ಅವುಗಳ ಮುಂದಿರುವ ಅರಳಿಕಟ್ಟೆ ಮೇಲೆ ಎಲ್ಲರ ಹರಟೆ ಪಟ್ಟಾಂಗ. ಶಿರಸಿಯ ಶಂಕರಹೊಂಡದಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿ, ಹೊಳೆಯಾಗಿ, ನದಿಯಾಗಿ ಸಮುದ್ರ ಸೇರುವ ಅಘನಾಶಿನಿ ನಮ್ಮೂರಿನಿಂದಲೂ ಹಾದುಹೋಗುವ, ಬದುಕನ್ನು ಸೇರಿಸುವ ಹೊಳೆ. ಅದರ ಒಂದು ಭಾಗಕ್ಕೆ ನಮ್ಮ ಮನೆ ತೋಟ […]

‘ಉತ್ಥಾನ’ ಪ್ರಬಂಧಸ್ಪರ್ಧೆ – 2019 – ಪ್ರಥಮ ಬಹುಮಾನ ಪಡೆದ ಪ್ರಬಂಧ ನೀರು ಎಲ್ಲ ಜೀವಿಗಳಿಗೆ ಅಗತ್ಯವಾದ ಜೀವಧಾರಕ ಸಂಪನ್ಮೂಲ. ಭೂಮಿಯ ಮೇಲ್ಮೈಯ ಶೇ. 71ರಷ್ಟು ಭಾಗದಲ್ಲಿ ನೀರು ಇದ್ದರೂ ಮಾನವ ಬಳಕೆಗೆ ಉಪಯೋಗಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದಾದ ನೀರಿನ ಪ್ರಮಾಣ ಶೇ. 3ರಷ್ಟು ಮಾತ್ರ. ಇಡಿಯ ಭೂಮಂಡಲದಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟು 940 ಕೋಟಿ ಘನ ಕಿ.ಮೀ.ಗಳಷ್ಟು ನೀರು ವಿವಿಧ ರೂಪಗಳಲ್ಲಿ ಇವೆಯೆಂದು ಅಂದಾಜು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಬಹಳಷ್ಟು ಭಾಗ ಸಮುದ್ರಗಳಲ್ಲಿ, ಧ್ರುವಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ, ಘನರೂಪದಲ್ಲಿ, ಮೋಡ-ನೀರಾವಿಯ ರೂಪದಲ್ಲಿದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಮಾನವ ಹಾಗೂ ಇನ್ನಿತರ […]

ಅವ ಗುಂಡ. ಅವ್ಳು ಗುಂಡಿ. ಗಂಡ ಕನ್ನಡ ಪಂಡಿತ (ಕ.ಪಂ.). ಹೆಂಡ್ತಿ ಕನಿ಼‍ಷ್ಟಬಿಲ್ಲೆ (ಕ.ಬಿ.). ಅಪರೂಪದ ಜೋಡಿ. ಕ.ಪಂ. ಸಪ್ಪಗಿನ ಇಡ್ಲಿ. ಕ.ಬಿ. ಮಸಾಲಿ ಬೋಂಡ. ಅವ್ನು ವೆಜ್ಜು, ಅವ್ಳು ನಾನ್.. ಉ. ಒಂದು ಬಡಪಾಯಿ. ಇನ್ನೊಂದು ಬಡಾಬಾಯಿ. ಗುಂಡ ಅಲ್ಪಪ್ರಾಣಿ. ಗುಂಡಿ ಮಹಾಪ್ರಾಣಿ. ಮನೆಮಂದಿ ಬೇಡವೆಂದರೂ ಪ್ರೀತಿಸಿ ಮದುವೆಯಾದರು. ’ಗಂಡಾ-ಗುಂಡಿ ಸಂಸಾರವೆಂದರೆ ಇದಪ್ಪಾ, ಇದು’ ಎಂದು ಆಗದವರ ಹೊಟ್ಟೆ ಉರಿಸುತ್ತ ಸಾಗಿದೆ ಸಂಸಾರ. ಕ.ಪಂ. ಶಾಲಾ-ಪಾಪುಗಳಿಗೆ ಕನ್ನಡದ ಕಂಪು ಬೀರುತ್ತದೆ. ಕ.ಬಿ. ಪಾಪಿಜನಗಳ ಮೇಲೆ ಪೊಲೀಸ […]

ನಾನು ಒಳಹೊಕ್ಕಾಗ ಗೋಡೆಯ ಮೇಲಿದ್ದ ಗಡಿಯಾರ ಏಳು ಗಂಟೆ ತೋರಿಸುತ್ತಿತ್ತು. ನನಗೆ ಅಪಾಯಿಂಟ್‌ಮೆಂಟ್ ಇದ್ದದ್ದೂ ಏಳುಗಂಟೆಗೇ. ನಾನೇ ಅಂದಿನ ಕೊನೆಯ ಪೇಷೆಂಟ್. ಸಾಲಾಗಿ ಜೋಡಿಸಿದ್ದ ಆಸನಗಳಲ್ಲೊಂದರಲ್ಲಿ ಕುಳಿತೆ. ಎದುರಿಗಿದ್ದ ಚಿಕಿತ್ಸಾ ಕೋಣೆಯಿಂದ ಅಸ್ಪ?ವಾದ ಮಾತುಗಳು ಕೇಳಿಸುತ್ತಿತ್ತು. ಮುಂದಿದ್ದ ಟೇಬಲ್ ಮೇಲೆ ಚಲ್ಲಾಪಿಲ್ಲಿಯಾಗಿ ಹರಡಿದ್ದ ಹಳೆಯ ಫಿಲ್ಮೀ ನಿಯತಕಾಲಿಕೆಯಲ್ಲೊಂದು ಎತ್ತಿಕೊಂಡು ಪುಟ ತಿರುಗಿಸತೊಡಗಿದೆ. ಯಾವ ನಟ ಯಾರ‍್ಯಾರೊಂದಿಗೆ ಡೇಟಿಂಗ್ ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದಾನೆ, ಯಾರ‍್ಯಾರ ಮದುವೆಯ ನಿಶ್ಚಿತಾರ್ಥ ನಡೆಯಲಿದೆ, ಯಾರ‍್ಯಾರಿಗೆ ರಹಸ್ಯವಾಗಿ ಮದುವೆಯಾಗಿದೆ, ಯಾರ‍್ಯಾರ ನಡುವೆ ಅನೈತಿಕ ಸಂಬಂಧವಿದೆ, ಯಾರ‍್ಯಾರ ಮದುವೆ […]

ಸರಾಗ ಮಾತುಕತೆಗೊಂದು ಮುನ್ನುಡಿ! ಪರಿಚಿತರು, ಆತ್ಮೀಯರು, ಬಂಧು-ಬಾಂಧವರು ಯಾರೇ ಎದುರಾಗಲಿ, ಮೊದಲು ನಡೆಯುವುದೇ ಉಭಯಕುಶಲೋಪರಿ ಸಾಂಪ್ರತ. ’ಹೇಗಿದ್ದೀರಿ? ಚೆನ್ನಾಗಿದ್ದೀರಾ?’ ಎಂದು ಕೇಳುವುದು ವಾಡಿಕೆ. ಜಾತಿ, ಧರ್ಮ, ದೇಶ-ಭಾಷೆಗಳು ಬೇರೆಬೇರೆಯದಿರಬಹುದು, ಆದರೆ ಎಲ್ಲರ ಭಾವನೆಗಳೂ ಒಂದೇ. ಪದದ ಅಕ್ಷರಶಃ ಅರ್ಥವಲ್ಲ, ಭಾವ ಮುಖ್ಯ. ಸರಾಗ ಮಾತುಕತೆಗೊಂದು ಮುನ್ನುಡಿ ಅಷ್ಟೆ. ಆದರೆ ಕೆಲವರಿಗೆ ಈ ಪದಗಳೇ ಇರಿಸುಮುರಿಸು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತವೆ ಅಂದರೆ ನಂಬುತ್ತೀರಾ? ನನ್ನ ಹೈಸ್ಕೂಲ್‌ಮಾಸ್ತರ್ ಒಬ್ಬರಿಗೆ, “ಹೇಗಿದ್ದೀರಿ, ಊಟ ಆಯ್ತಾ, ತಿಂಡಿ ಆಯ್ತಾ?” ಎಂದೆಲ್ಲ ಕೇಳಿದರೆ ಇರಿಸುಮುರಿಸಾಗಿ, ’ನನ್ನ ಊಟವನ್ನು […]