ಬಿ.ಪಿ. ಪ್ರೇಮಕುಮಾರ್

ಉತ್ತರನ ಪೌರುಷಕ್ಕಿಂತಲೂ ವಿವೇಚನೆಯೇ ಮೇಲು ಎರಡೆರಡು ಜೀವಾವಧಿ ಶಿಕ್ಷೆಗೆ ಗುರಿಯಾಗಿ, ದಿನವಿಡೀ ಎಣ್ಣೆಯ ಗಾಣಕ್ಕೆ ಹೆಗಲು ಕೊಟ್ಟು, ತಿಂಗಳುಗಟ್ಟಳೆ ಗಾಳಿ ಬೆಳಕು ಸುಳಿಯದ ಕಗ್ಗತ್ತಲ ಕೋಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಏಕಾಂತವಾಸಕ್ಕೆ ಬಲಿಯಾಗಿ, ಹಾವು ಚೇಳುಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ಸೆರೆಮನೆಯಲ್ಲಿ ಕಾಲ ಕಳೆಯುತ್ತ ಚಿತ್ರಹಿಂಸೆಯನ್ನನುಭವಿಸಿ ತತ್ತರಿಸಿದ ಅಂಡಮಾನಿನ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿಗಳನ್ನು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸರಕಾರದೆದುರು ಕಾಲೂರಿ ಕ್ಷಮಾದಾನಕ್ಕಾಗಿ ಮೊರೆಯಿಟ್ಟ ಹೇಡಿಗಳೆಂದು ಹೀಗಳೆಯುವವರು, ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅಂಡಮಾನಿನ ‘ನರಕಸದೃಶ’ದ ಲವಲೇಶವೂ ಅಲ್ಲದ ರಾಜಸಂಸ್ಥಾನದ ಸೆರೆಮನೆಯಲ್ಲಿ ತತ್ತರಿಸಿದ ಕಥೆಗೂ ರಮ್ಯತೆಯ ಲೇಪನ ಕೊಟ್ಟು ತನ್ನ ಸಾಹಸವನ್ನು ಬಣ್ಣಿಸುತ್ತಾರೆ. ಜವಾಹರರಾಗಲಿ […]

ಹಳ್ಳಿಯೊಂದರಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿ ಅಲ್ಲಿಯೇ ಶಿಕ್ಷಣ ಪಡೆದಿದ್ದ ಲೇಖರಾಮ್, ಆಂಗ್ಲ ಶಿಕ್ಷಣದಿಂದ ವಂಚಿತರಾಗಿದ್ದರಲ್ಲದೆ ಲಾಹೋರ್‌ನಂತಹ ಸಾಮಾಜಿಕ ಕ್ರಾಂತಿಯ ತವರೂರನ್ನು ಕಂಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಪರ್ಶಿಯನ್ ಮತ್ತು ಅರಬ್ಬೀ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ತಮಗಿದ್ದ ಪಾಂಡಿತ್ಯವನ್ನು ಮುಂದಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಬಹಳ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ಪ್ರಯೋಗಿಸುವಲ್ಲಿ ಸಫಲರಾಗುತ್ತಾರೆ. ೧೮೮೦ರಲ್ಲಿ ಅಜ್ಮೇರದಲ್ಲಿ ಸ್ವಾಮಿ ದಯಾನಂದ ಸರಸ್ವತಿಯವರನ್ನು ಭೇಟಿ ಮಾಡುವ ಲೇಖರಾಮ್ ಆನಂತರದಲ್ಲಿ ಆರ್ಯಸಮಾಜದ ಒಬ್ಬ ನಿಷ್ಠಾವಂತ ಕಟ್ಟಾಳಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿತರಾಗುತ್ತಾರೆ. ದಯಾನಂದ ಸರಸ್ವತಿ ಮತ್ತು ಗುರುದತ್ ಮೊದಲಾದವರ ಗುರಿ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಹಿಂದು ಮತ್ತು ಕ್ರಿಸ್ತ ಪಾದ್ರಿಗಳಾದರೆ ಪಂಡಿತ ಲೇಖರಾಮ್ ಮಾತ್ರ […]

೧೯೩೦ರ ಬಳಿಕ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟದಲ್ಲಿ ಸ್ತ್ರೀಯರ ಹೋರಾಟ ಗ್ರಾಮೀಣ ಪ್ರದೇಶವನ್ನೂ ಸೇರಿದಂತೆ ವ್ಯಾಪಕ ರೂಪ ಪಡೆಯುತ್ತದೆ. ‘ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ಭಯೋತ್ಪಾದನೆ’ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತಿದ್ದ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯಲ್ಲಿ ಮೇಡಮ್ ಭಿಕಾಜೀ ಕಾಮಾ, ಸರಳಾದೇವಿ ಘೋಷಾಲ್‌ನಂತಹ ಮಹಿಳೆಯರು ನೇಪಥ್ಯದಲ್ಲಿದ್ದರೇ ವಿನಾ ಎಂದೂ ನೇರ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯಲ್ಲಿ ಭಾಗಿಗಳಾಗಿರಲಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಮೂವತ್ತರ ದಶಕ, ಶಾಂತಿ ಘೋಷ್, ಸುನೀತಿ ಚೌಧರಿ, ಬೀನಾ ದಾಸ್, ಆಕೆಯ ಅಕ್ಕ ಕಲ್ಯಾಣಿ ದಾಸ್, ಪ್ರೀತಿಲತಾ ವಡ್ಡೆದಾರ್, ಕಲ್ಪನಾ ದತ್ತ ಮೊದಲಾದವರು ಈ ಸೀಮಿತ ಪರಿಧಿಯಿಂದ ಹೊರಬಂದು ಪುರುಷ ಸಂಗಾತಿ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿಗಳೊಂದಿಗೆ […]

ಡಾ. ವಿ.ಡಿ. ದಿವೇಕರ್ ಅವರು ತಮ್ಮ ಕೃತಿ ‘ಸೌತ್ ಇಂಡಿಯ ಇನ್ 1857 ವಾರ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಪೆಂಡೆನ್ಸ್’ನಲ್ಲಿ ಸಾಕಷ್ಟು ವಿವರಗಳನ್ನು ಶೋಧಿಸಿ ಪ್ರಕಟ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. (ಈ ಕೃತಿಯನ್ನು ದು.ಗು. ಲಕ್ಷ್ಮಣರವರು ಕನ್ನಡಕ್ಕೆ ಅನುವಾದಿಸಿದ್ದಾರೆ.) ಈ ದಾವಾನಲದ ಬಿಸಿ ಕನ್ನಡ ನಾಡಿಗೂ ತಟ್ಟಿದ್ದುದರಲ್ಲಿ ಆಶ್ಚರ್ಯವಿಲ್ಲ. ಈ ‘ವಿದ್ರೋಹ’ದಲ್ಲಿ ಕರುನಾಡಿನ ಮೈಸೂರು ಸಂಸ್ಥಾನ ಹೆಚ್ಚಿನ ಕೊಡುಗೆಯನ್ನು ನೀಡದಿದ್ದರೂ ಬೆಂಗಳೂರಿನ ದಂಡುಪ್ರದೇಶ, ಜಮಖಂಡಿ, ಬಿಜಾಪುರ, ಬೆಳಗಾವಿ, ಕಾರವಾರ ಮೊದಲಾದ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಇದರ ಬಿಸಿ ತಟ್ಟಿದ್ದುದು ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿದೆ. 1857ರ ಮೇ ಹತ್ತರಂದು ಮೀರಠ್‍ನ […]