ಉತ್ಥಾನ ಡಿಸೆಂಬರ್ 2024

ಕಾಲದ ಶಿಖೆ ಹಿಡಿದು, ಸ್ವಲ್ಪ ವಿರಮಿಸಿ ನಡೆ ಎನ್ನಲು ಅದು ಕೈಗೆ ಸಿಗುತ್ತಾ? ದಿನ, ತಿಂಗಳು, ವರ್ಷ ಎಂದು ಅದು ಸಲೀಸಾಗಿ ಅಂಗನವಾಡಿ ಮಗುವಿನಂತೆ ಮುಂಬರುವುದನ್ನು ಗ್ರಹಿಸದೆ ಬಿರುಸಿನ ಹೊಸ ಹೆಜ್ಜೆ ಇಡುತ್ತಿರುವಾಗ ಪಟೇಲರ ಗಾಯ ಒಂದಿಷ್ಟು ಮಾಸಿತ್ತು. ಇನ್ನೂ ಹರೆಯ ಇಳಿಯದ ದೇಹ ಕಾಮನೆಯ ಕಾವಿಗೆ ಕರಗದೆ ಇದ್ದೀತೇ? ಮಗನ ಬಾಲಲೀಲೆಯಲ್ಲಿಯೇ ಪಟೇಲರು ಮೈಮರೆತರು ಎಂದು ಊರವರು ಅಂದುಕೊಂಡಿದ್ದರೆ ಕುಡುಕ ತ್ಯಾಂಪುವಿನ ಮಗಳು ವಿಧವೆ ಪಾರು ಜೊತೆ ಪಟೇಲರ ಒಡನಾಟದ ಸುದ್ದಿ ಊರ ಮಂದಿಯ ಮಾತಿನ […]

ನಿಂಗ್ ಇಷ್ಟ ಇಲ್ದೇ ಇರೂದನ್ನ ಬಿಡುಕ್ಕಲ್ಲ ಬಂದಿರೋದು ಇಲ್ಲಿಗೆ. ನೀನ್ ತುಂಬಾ ಹಚ್ಕೊಂಡಿರೂದನ್ನ ಬಿಡ್ಬೇಕು, ಯಾವ್ದು ಇಲ್ದೇ ನೀನ್ ಬದುಕಕ್ಕಾಗಲ್ಲ ಅನ್ಕೊಂಡರ‍್ತೀಯೋ ಅದನ್ನ ಬಿಡ್ಬೇಕು, ಬೇಡದೇ ಇರೂದನ್ನ ಕೊಡೋದು ದಾನ ಅಲ್ಲ, ಬೇಕಾಗಿರೂದನ್ನ ಕೊಡ್ಬೇಕು, ಅದು ತ್ಯಾಗ. ಕಾಮ, ಕ್ರೋಧ, ಲೋಭ, ಮೋಹ ಇವನ್ನೆಲ ಬಿಡ್ಬೇಕು ಅನ್ನೋದು ಪದ್ಧತಿ, ಆದ್ರೆ ಇವತ್ತಿನ್ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಅದನ್ನೆಲ್ಲ ಬಿಟ್ಟು ಯಾವೋನ್ ಬದುಕ್ತಾನೆ, ಅದಕ್ಕೆ ಕೊನೇಪಕ್ಷ ಯಾವ್ದಾದ್ರೂ ಒಂದು ವಿಷಯಾನ ಬಿಡೂದು ಆಚಾರ. ನೀನ್ ಏನೂ ಬಿಡ್ದೇ ಇದ್ರೂ ರ‍್ವಾಗಿಲ್ಲ, ಆದ್ರೆ […]

ಓದುಗರಿಗೆ ಒಬ್ಬೊಬ್ಬರಿಗೆ ಒಂದೊಂದು ಬಗೆಯ ರುಚಿ ಇರುತ್ತದೆ. ಕೆಲವರಿಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಇಷ್ಟವಾಗುವಂತಹದ್ದು ಇನ್ನಾರಿಗೋ ಇಷ್ಟವೇ ಆಗದೆ ಹೋಗಬಹುದು. ಆದರೆ ಮೊದಲನೆಯವರಿಗೆ ಇಷ್ಟವಾದದ್ದು ಸುಳ್ಳಾಗುವುದಿಲ್ಲವಲ್ಲ. ಹೀಗೆ ‘ರೇಷ್ಮೆಬಟ್ಟೆ’ ಕಾದಂಬರಿಯನ್ನು ಸಮಗ್ರವಾಗಿ ಅವಲೋಕಿಸಿದರೆ ಕಾದಂಬರಿಯು ಆ ಕಾಲದ ಒಂದು ಒಳ್ಳೆಯ ಚಿತ್ರಣವನ್ನು ಕಟ್ಟಿಕೊಡುತ್ತದೆ ಎಂಬುದರಲ್ಲಿ ಯಾವ ಸಂದೇಹವೂ ಇಲ್ಲ. ಕುತೂಹಲವನ್ನು ಕಾಪಿಟ್ಟುಕೊಂಡು ಓದಿಸಿಕೊಂಡು ಹೋಗುತ್ತದೆ. ಕಥೆಯ ಜೊತೆಯಲ್ಲಿ ಹೊಸಹೊಸ ಪ್ರದೇಶಗಳು, ಜನರು ಹಾಗೂ ಅಲ್ಲಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳು – ಇವುಗಳ ಹಲವು ಸಂಕೀರ್ಣವಾದ ಆಯಾಮದ ಚಿತ್ರಣ ಸಿಗುತ್ತದೆ. ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ […]

“ಪ್ರೊ. ಎಲ್.ಎಸ್. ಶೇಷಗಿರಿರಾವ್ ಅವರನ್ನು ಒಬ್ಬ ಕನ್ನಡದ ನಿಷ್ಠಾವಂತ ಕಾರ್ಯಕರ್ತನಾಗಿ, ಕನ್ನಡ ಚಳವಳಿಯ ನೇತಾರನಾಗಿ ಹತ್ತಿರದಿಂದ ನೋಡಿದಷ್ಟೂ ಅವರ ಬಗ್ಗೆ ನನಗಿರುವ ಗೌರವ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಬಂದಿದೆ. ೧೯೮೨ರ ಗೋಕಾಕ್ ಚಳವಳಿಯಿಂದ ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ಬಹುತೇಕ ಎಲ್ಲ ಕನ್ನಡಪರ ಕೆಲಸಗಳಲ್ಲಿ ಅವರಷ್ಟು ತೊಡಗಿಕೊಂಡವರು ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ತೀರಾ ವಿರಳ. ಸಾಹಿತಿಗಳ–ಕಲಾವಿದರ ಬಳಗ, ಕನ್ನಡ ಶಕ್ತಿ ಕೇಂದ್ರಗಳ ಎಲ್ಲ ಬಗೆಯ ಕನ್ನಡ ಕಾರ್ಯಗಳಲ್ಲೂ ಅವರದು ಸಕ್ರಿಯವಾದ ಪಾತ್ರ. ಯಾವುದೇ ಕೆಲಸಗಳಿರಲಿ ಅವರ ಸಲಹೆಯನ್ನು ಕೇಳಿಯೇ ನಾವು ಮುಂದುವರಿಯುತ್ತಿದ್ದೆವು. ಬೀದಿ ಚಳವಳಿಗಳು, ಸಭೆ […]

ಶೇಷಗಿರಿರಾಯರು ಏನಿಲ್ಲವೆಂದರೂ ಮೂವತ್ತು ಸಾವಿರ ಪುಟಗಳಿಗೂ ಮೀರಿದ ಬರವಣಿಗೆಯನ್ನು ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ಅವರ ಬರವಣಿಗೆ ಆರಂಭಿಸಿದ್ದು ಆಧುನಿಕ ಕನ್ನಡ ರೂಪಗೊಂಡ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ. ಆಗ ಇನ್ನೂ ವಿಮರ್ಶೆಯ ಸ್ವರೂಪ ನಿಖರವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ. ಸಾಹಿತ್ಯದ ಪರಿಚಯ ಆಗಿನ ತುರ್ತು ಅಗತ್ಯವಾಗಿತ್ತು. ಅದನ್ನು ಶೇಷಗಿರಿರಾಯರು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಹೀಗಿದ್ದರೂ ನವೋದಯದ ದಿಗ್ಗಜರ ಕುರಿತು ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುವ ಗಟ್ಟಿತನವೂ ಅವರಿಗೆ ಇತ್ತು ಎನ್ನುವುದನ್ನು ಗಮನಿಸಬೇಕು. ನವ್ಯ ಚಳವಳಿ ಏಕೆ ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ವಿಫಲವಾಯಿತು ಎಂದು ಚರ್ಚಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದವರಲ್ಲಿ ಶೇಷಗಿರಿರಾಯರೇ ಮೊದಲಿಗರು. ದಲಿತ, ಬಂಡಾಯ, ಮುಸ್ಲಿಂ ಸಾಹಿತ್ಯ, ಮಹಿಳಾ […]

ಮಕ್ಕಳ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ದಾಖಲೆ ಎನ್ನಬಹುದಾದ್ದು ಭಾರತ-ಭಾರತಿ ಮಕ್ಕಳ ಸಾಹಿತ್ಯ ಮಾಲೆ. ಭಾರತದ ೫೧೦ ಮಹಾಪುರುಷರ ಜೀವನಗಾಥೆಗಳು ಯೋಜನಾಬದ್ಧವಾಗಿ ನಿರಂತರವಾಗಿ ಪ್ರಕಟವಾದದ್ದು ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ. ಇದು ಭಾರತದ ಬೇರಾವ ಭಾಷೆಯಲ್ಲೂ ಕಂಡುಬರದಂತಹ ಮಹಾನ್ ಸಾಧನೆ. ರಾಷ್ಟ್ರೋತ್ಥಾನ ಪರಿಷತ್ತಿನ ಆರಂಭದ ದಶಕಗಳಲ್ಲೇ, ಅದು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಅಷ್ಟೇನು ಸಂಪನ್ನಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಇರದಿದ್ದಾಗಲೇ ಕೈಗೊಂಡ ದೀರ್ಘಕಾಲದ ಸಾಹಿತ್ಯಯಾತ್ರೆ (ನವೆಂಬರ್ ೧೯೭೨- ಜನವರಿ ೧೯೮೧). ಈ ಸಾಹಿತ್ಯಕೈಂಕರ್ಯದ ಉಗಮಾವಸ್ಥೆಯಿಂದ ಕೊನೆಯವರೆಗೆ ಹಾಗೂ ಭಾರತ-ಭಾರತಿ ಎರಡನೆಯ ಹಂತದಲ್ಲೂ ಅಲ್ಪಸ್ವಲ್ಪ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸುವ ಅವಕಾಶವನ್ನು ಪಡೆದಿದ್ದು […]

ಪ್ರೊ|| ಎಲ್.ಎಸ್. ಶೇಷಗಿರಿರಾಯರನ್ನು ಕುರಿತು ಯಾರೇ ಮಾತನಾಡ ಹೊರಟರೆ ಅಥವಾ ಬರೆಯ ಹೊರಟರೆ ಕೆಲವು ಅಂಶಗಳು ಪದೇಪದೇ ಅನುವೃತ್ತಗೊಳ್ಳುತ್ತಿರುತ್ತವೆ: ಅವರ ಸಜ್ಜನಿಕೆ, ಎಂದೂ ಕುಗ್ಗದ ಸಾಹಿತ್ಯಪರಿಚರ್ಯೋತ್ಸಾಹ, ಕೆಲಸದ ಶಿಸ್ತು ಮತ್ತು ಅಚ್ಚುಕಟ್ಟು, ಪರಿಶ್ರಮದ ನಿರಂತರತೆ, ಗುಣಮಟ್ಟದ ಬಗೆಗೆ ಎಂದೂ ಶಿಥಿಲತೆಗೆ ಆಸ್ಪದ ಕೊಡದಿರುವುದು, ಇತ್ಯಾದಿ. ಕೆಲಸ ಸಣ್ಣದಾಗಲಿ ದೈತ್ಯಗಾತ್ರದ್ದಾಗಲಿ – ಒಮ್ಮೆ ಶೇಷಗಿರಿರಾಯರು ಒಂದು ಕೆಲಸವನ್ನು ವಹಿಸಿಕೊಂಡರೆಂದರೆ ನಿಗದಿಯಾದ ಸಮಯಕ್ಕೆ ಅದನ್ನು ಸರ್ವಾಂಗಸುಂದರವಾಗಿ ಮುಗಿಸಿಯೇ ಮುಗಿಸುವರು. ಈ ವ್ರತನಿಷ್ಠೆಯನ್ನು ಅವರು ಶರೀರ ಜರ್ಜರಿತವಾಗಿ ವಯೋಮಾನ ಶತಾಬ್ದದ ಅಂಚನ್ನು […]

ಆರ್ಥಿಕ ಕೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಳೆದ ಒಂದು ದಶಕದಲ್ಲಿ ಭಾರತವು ವಿಶ್ವದಲ್ಲಿಯೆ ೧೦ನೇ ಸ್ಥಾನದಿಂದ ಈಗಾಗಲೆ ೫ನೇ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ತಲಪಿರುವುದೂ ಇದೀಗ ವಿಶ್ವದ ಮೂರನೇ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಏರಲು ಪ್ರಯತ್ನಶೀಲವಾಗಿರುವುದೂ ಸುವಿದಿತ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ನೂತನ ಉದ್ಯಮಸೃಷ್ಟಿ, ಸ್ಟಾರ್ಟಪ್‌ಗಳಿಂದ ಆಗಿರುವ ಪವಾಡ ಮೊದಲಾದ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಮಾನದಂಡಗಳಾಗಿ ಇರಿಸಿಕೊಂಡು ಲೆಕ್ಕಹಾಕುವುದಾಗುತ್ತದೆ. ಇವೆಲ್ಲ ಗಾತ್ರ, ಸಂಖ್ಯೆ ಮೊದಲಾದವನ್ನು ಆಧರಿಸಿದ ಪರಿಗಣನೆಗಳು. ಆದರೆ ಇದರಷ್ಟೆ ಮಹತ್ತ್ವದ ಅಮೂರ್ತ ಅಂಶಗಳು ಹಲವಿವೆಯೆಂಬುದನ್ನೂ ನಾವು ಗಮನಿಸಬೇಕು. ಉದಾಹರಣೆಗೆ: ಮೂಲಸೌಕರ್ಯಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಿಂದಾಗಿ ಸಾರ್ವಜನಿಕರ ಜೀವನವನ್ನು ಸುಗಮಗೊಳಿಸಿರುವುದು, ಪರಿಸರ-ರಕ್ಷಣೆಯಲ್ಲಿ ನಿಗದಿತ ಲಕ್ಷ್ಯಗಳ ಸಾಧನೆ, […]