ಉಪವನ

ಅಮ್ಮಾ, ನೀನೇನು ನನಗೀಗ ತಿಂಡಿ ಕೊಡ್ತೀಯೋ ಇಲ್ವೋ ಹೇಳಿ ಬಿಡು…. ಇಗೋ, ನಾನಂತು ಹೊರಟೆ ಶಾಲೆಗೆ….”

ಗಾದೆಗಳು ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಿದ್ದು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಗ್ರಾಮೀಣ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ; ಜನಸಾಮಾನ್ಯರನ್ನು ಎಚ್ಚರಿಸುವ ಉದ್ದೇಶ ದಿಂದಾಗಿ.

ತೊಂಡೆಚಪ್ಪರ ಮನೆಯ ಹಿತ್ತಲಿಗೆ ಅಲಂಕಾರ ಅಥವಾ ಭೂಷಣ ಅಂದರೂ ಸರಿ. ನನ್ನ ಅತ್ತೆ ಮರತೊಂಡೆ ಬಳ್ಳಿಯನ್ನು ಸಾಕಿ ಸಲಹಿದ್ದರು. ಅದಕ್ಕೊಂದು ವಿಶಾಲವಾದ ಚಪ್ಪರ. ಮನೆಕೆಲಸಕ್ಕೆ ನಾಲ್ಕಾರು ಹೆಣ್ಣಾಳುಗಳು ಇದ್ದರೂ, ದಿನಾ ತೊಂಡೆ ಬುಡಕ್ಕೆ ನೀರು ಹರಿದುಹೋಗುವಂತೆ ಪಾತ್ರೆಗಳನ್ನು ತೊಳೆಯುವುದೇನು; ಕಟ್ಟಿಗೆಯ ಒಲೆಯಲ್ಲಿ ಮಸಿಹಿಡಿದ ಹಿತ್ತಾಳೆಯ ಪಾತ್ರೆಗಳು, ತಿಕ್ಕಿ ತೊಳೆಯಲಿಕ್ಕೆ ಒಲೆಯ ಬೂದಿ ಹಾಗೂ ತೆಂಗಿನಕಾಯಿ ಸಿಪ್ಪೆ. “ಅಕ್ಕಿತೊಳೆದ ನೀರು ಬಹಳ ಒಳ್ಳೆಯದು” ಅನ್ನುತ್ತಾ ಅಕ್ಕಿ ತೊಳೆಯುವುದೇನು; ಆ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ಮನೆಖರ್ಚಿಗೆ ಮೂರು ಸೇರಕ್ಕಿ ಬೇಕಾಗುತ್ತಾ ಇತ್ತು.

ನಾವು ನೀರುದೋಸೆ ಪ್ರಿಯರು, ಮಕ್ಕಳಿಗೂ ಬೆಲ್ಲಸುಳಿ ಬೆರೆಸಿ ದೋಸೆ ತಿನ್ನುವ ಹಂಬಲ.   ಆದರೂ ಮೂರೋ ನಾಲ್ಕೋ ದೋಸೆ ಉಳಿಯಿತು. ಹೇಗೂ ಮಕ್ಕಳಿಬ್ಬರೂ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಇದ್ದಾರೆ. ಉಳಿದ ದೋಸೆಗಳನ್ನೇ ಪಾಯಸವನ್ನಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸೋಣ.

ಆ  ಬಡಾವಣೆಯ ಶ್ರೀಮಂತ ದೇವಸ್ಥಾನಗಳಲ್ಲಿ ಅದೊಂದು. ದೇವಸ್ಥಾನದ ವಾರ್ಷಿಕೋತ್ಸವಕ್ಕಾಗಿ ದೊಡ್ಡಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಏರ್ಪಾಡು ಮಾಡಲಾಗಿತ್ತು.

ಒಂದು ಊರಿನಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬ ಅತ್ತೆ ಇದ್ದಳು. ಆ ಬಗ್ಗೆ ಅವಳಿಗೆ ತುಂಬ ಜಂಭವೂ ಇತ್ತು. ಠೀವಿಯಿಂದ ಕತ್ತೆತ್ತಿ ಹಿತ್ತಲಲ್ಲಿ, ಅಂಗಳದಲ್ಲಿ ಸುಳಿದಾಡುತ್ತಿದ್ದಳು. ಆಕೆ ಉಡುತ್ತಿದ್ದುದು ಭಾರಿಭಾರಿ ಕಂಚಿ ಸೀರೆಗಳನ್ನೇ…. ಇನ್ನು ಒಡವೆಗಳೋ…. ಮಣಭಾರದ ನಿಲವಾಭರಣ! ಆಕೆಯ ಬಾಯಲ್ಲಿ ಸದಾ ಒಂದೇ ಮಂತ್ರ….. “ಏನು ಜೀವನವೋ….. ಏನೋ…..! ಇರಬೇಕು ಅಂತ ಇರಬೇಕು ಅಷ್ಟೇ….. ಇನ್ನೂ ಆ ಅಖಿಲಾಂಡ ಕೋಟಿ ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡನಾಯಕ ನನ್ನ ಕರೆಸಿಕೊಳ್ಳಲಿಲ್ವೇ…..” ಆಗಲೇ ಸೊಸೆ ಬಾಳೆಯೆಲೆಯ ಭರ್ತಿ ಹಸನಾದ ತುಪ್ಪದಲ್ಲೇ ತಯಾರಿಸಿದ ಉಪ್ಪಿಟ್ಟು ರಾಶಿ, ಸಜ್ಜಿಗೆ-ಬಜ್ಜಿಗಳನ್ನು ತಂದು […]

ದ್ರವ್ಯರಾಶಿ ಹೆಚ್ಚಿದಂತೆ ಹೆಚ್ಚುವುದು ಸಾಂದ್ರತೆ  ಕೇವಲ ಗಾತ್ರ ಸಮವಿದ್ದಲ್ಲಿ ಗಾತ್ರ ಹೆಚ್ಚಿದಂತೆ ತಗ್ಗುವುದು ಸಾಂದ್ರತೆ ಕೇವಲ ದ್ರವ್ಯರಾಶಿ ಸಮವಿದ್ದಲ್ಲಿ ಗಾತ್ರ, ದ್ರವ್ಯರಾಶಿಗಳೆರಡನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಸಾಂದ್ರತೆ

ಇದರಲ್ಲೇನು ಮಹತ್ತ್ವವಿದೆ ಎಂದು ಗೇಲಿ ಮಾಡುವಷ್ಟು ಕೆಲವು ಗಾದೆಗಳು ಸರಳವಾಗಿರುತ್ತವೆ.

ಪ್ರತಿದಿನವೂ ಅಕ್ಕಿಯಿಂದಲೇ ತಿಂಡಿಗಳನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಿರ ಬಾರದು. ವೈವಿಧ್ಯತೆ ಇರಬೇಕು;  ತಿನ್ನುವವರು  “ದಿನಾ ಮಾಡಿದ್ದನ್ನೇ ಮಾಡ್ತೀಯ” ಎಂದು ಹೇಳುವಂತಿರಬಾರದು. ಅದಕ್ಕನುಗುಣವಾಗಿಯೋ ಎಂಬಂತೆ ನಮ್ಮ ಹಿರಿಯರು ತಮ್ಮ ಧಾರ್ಮಿಕ ವಿಧಿ-ವಿಧಾನಗಳಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಕಟ್ಟುಪಾಡುಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿಕೊಂಡು ಬಂದಿದ್ದಾರೆ. ವ್ರತ, ಉಪವಾಸ ಇತ್ಯಾದಿಗಳ ಆಚರಣೆಯಲ್ಲಿ ಮುಂಜಾನೆ ಅಕ್ಕಿಯನ್ನು ಬಳಸಿ ತಿಂಡಿ-ತಿನಿಸು ತಯಾರಿಸುವಂತಿಲ್ಲ. ಆ ಹೊತ್ತು ಗೋಧಿಗೆ ಪ್ರಾಶಸ್ತ್ಯ. ಗೋಧಿಯ ಯಾವುದೇ ರೂಪಾಂತರವೂ ಆದೀತು.  ಗೋಧಿಕಾಳುಗಳ ದೋಸೆ,  ಗೋಧಿ ಕಡಿಯ ಪಾಯಸ,  ಗೋಧಿ ರವೆಯ ಉಪ್ಪಿಟ್ಟು ಅಥವಾ ಇಡ್ಲಿ,  ಹೀಗೆ ಪಟ್ಟಿ ಮಾಡುತ್ತಾ ಹೋಗಬಹುದು.