ಒಂದು ಅರಣ್ಯದಲ್ಲಿ ಸಾವಿರಾರು ಮಂಗಗಳ ದೊಡ್ಡ ಸಮೂಹವಿತ್ತು. ಮಂಗಗಳಿಗೆ ನಾವು ‘ಚಂಚಲಪ್ರಾಣಿ’ ಎನ್ನುತ್ತೇವೆ. ಆದರೆ ಅವು ಬಹಳ ಜಾಣ. ಒಂದೇ ಜಾಗದಲ್ಲಿ ಕುಳಿತರೆ ನಮಗೆ ಏನೊ ಗಂಡಾಂತರ ಕಾದಿದೆ ಎಂದು ಮಂಗಗಳು ಬಲ್ಲವು. ಅಂತೆಯೇ ಅವು ದಿನವಿಡೀ ಅತ್ತಿಂದಿತ್ತ ಅಲೆದಾಡುತ್ತಿರುತ್ತವೆ.
ಒಂದು ದಿನ ಆ ಮಂಗಗಳು ವಿಶಾಲವಾದ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಬಂದವು. ಅಲ್ಲೊಂದು ಗಗನಚುಂಬಿಯಾಗಿ ಬೆಳೆದ ಬಿದಿರಿನ ಮರವಿತ್ತು. ಸುಮಾರು ಎರಡು ನೂರು ಅಡಿ ಎತ್ತರವಾಗಿತ್ತು. ಬಹಳ ದಿನಗಳಿಂದ ಮಂಗಗಳು ತಮ್ಮ ಸಮೂಹಕ್ಕೆ ಒಬ್ಬ ರಾಜನನ್ನು ಆರಿಸಬೇಕು ಎಂದುಕೊಂಡಿದ್ದವು. ಈ ಎತ್ತರದ ಬಿದಿರು ನೋಡಿ ಆಯ್ಕೆಗೆ ಇದೇ ಒಳ್ಳೆಯ ಸಮಯವೆಂದು ಅವೆಲ್ಲವೂ ಸೇರಿ ಒಂದು ನಿರ್ಣಯಕ್ಕೆ ಬಂದವು. ಈ ಮರದ ತುಟ್ಟತುದಿಯವರೆಗೆ ಯಾವನು ಏರುತ್ತಾನೆಯೋ ಅವನೇ ನಮ್ಮ ಗುಂಪಿಗೆ ರಾಜನಾಗಲಿ.
ಎಲ್ಲಾ ಮಂಗಗಳು ‘ನಾ ಮುಂದೆ, ತಾ ಮುಂದೆ’ ಎಂದು ಬಿದಿರನೇರತೊಡಗಿದವು. ‘ನಾನೇ ದೊಡ್ಡವನಾಗಬೇಕು’ ಎಂದು ಎಲ್ಲ ಮಂಗಗಳ ಆಸೆಯಾಗಿತ್ತು. ಆದರೆ ‘ನಾನು ಸಣ್ಣವನಾಗಬೇಕು, ಎಲ್ಲರ ಸೇವೆ ಮಾಡಬೇಕು’ ಎಂದು ಒಂದು ಮಂಗವೂ ಬಯಸಿರಲಿಲ್ಲ! ನಾನೆಂಬ ಜೀವಭಾವ ಮಂಗಗಳನ್ನೂ ಬಂಧಿಸದೆ ಬಿಟ್ಟಿರಲಿಲ್ಲ. ಕೆಲವು ಮಂಗಗಳು ಆ ಬಿದಿರಿನ ಮೇಲೆ ಸ್ವಲ್ಪ ಎತ್ತರದವರೆಗೆ ಏರಿಳಿದವು. ಮತ್ತೆ ಕೆಲವು ಬುಡದಲ್ಲೇ ಬಡಿದಾಡಿ ‘ಅಹಂಕಾರ’ದ ಮೊಟ್ಟೆಯೊಡೆದು ಕೆಳಗಿಳಿದವು.
ಒಂದೇ ಒಂದು ಮಂಗವು ಮೇಲೆ ಮೇಲೆ ಏರಿತು. ಬಿದಿರಿನ ಮಧ್ಯಭಾಗ ತಲಪಿತು. ಕೆಳಗಿದ್ದ ಮಂಗಗಳೆಲ್ಲ ಅದಕ್ಕೆ ಜಯಜಯಕಾರ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದವು. ‘ನಮ್ಮ ಗುಂಪಿನಲ್ಲಿ ನೀನೇ ನಿಜವಾದ ವೀರ. ಏರು, ಏರು, ಇನ್ನೇನು ಸ್ವಲ್ಪ ಎತ್ತರವಿದೆ’ ಎಂದು ಹುರಿದುಂಬಿಸಿದವು.
ಆ ಮರುಳುಮಂಗನ ಅಂಗದಲ್ಲಿ ‘ನಾನು’ ಎಂಬ ಜೀವಭಾವ ಜಗದಗಲವಾಗಿ ಬೆಳೆಯತೊಡಗಿತು. ಏರಿ ಏರಿ ಬಿದಿರಿನ ಕೊನೆಯ ಭಾಗಕ್ಕೆ ಬಂದಿತು. ಇನ್ನೇನು ಹತ್ತಿಪ್ಪತ್ತು ಅಡಿ ಮಾತ್ರ ಉಳಿದಿತ್ತು. ಮಂಗ ಕೆಳಗೆ ನೋಡಿತು. ಕಣ್ಣು ತಿರುಗಿ ಕೈಕಾಲು ನಡುಗಿದವು.
ಅಡಿಯಲ್ಲಿದ್ದ ಮುದುಕಮಂಗ ಹೇಳಿತು, ‘ಈಗ ನಾವೆಲ್ಲ ನಿನ್ನನ್ನು ರಾಜನೆಂದು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ್ದೇವೆ. ಇನ್ನು ನೀನು ಕೆಳಗಿಳಿದು ಬಾ.’ ಆದರೆ ಮಂಗನಿಗೆ ಕೆಳಗಿಳಿಯುವ ಮನಸ್ಸಾಗಲಿಲ್ಲ – ‘ನಾನಿಳಿದಾಗ ಇನ್ನೊಬ್ಬ ಬಂದು ಇದಕ್ಕೂ ಮೇಲೇರಿದರೆ?’
ಆ ಮಂಗ ಏರಿ ಏರಿ ತುಟ್ಟತುದಿ ತಲಪಿತು. ಮರದ ತುದಿಯನ್ನು ಹಿಡಿಯಿತು. ಕಾಲನ ಗಾಳಿ ಜೋರಾಗಿ ಬೀಸಿತ್ತು. ಮಂಗ ಹಿಡಿದಿದ್ದ ಬಿದಿರಿನ ತುದಿ ಮುರಿದು ಕೈಗೆ ಬಂದಿತ್ತು. ಅದೇ ಬಿದಿರಿನ ತುಂಡನ್ನು ಹಿಡಿದು ಮಂಗ ಭೂಮಿಗೆ ಬಿದ್ದಿತ್ತು. ರಾಜನಾಗಿ ಅಲ್ಲ, ಶವವಾಗಿ! ಅಹಂಭಾವ ಮಂಗನನ್ನು ಮುಗಿಸಿತ್ತು.
ಮಾನವನು ನಿಜವಾಗಿ ತಾನಾರೆಂಬುದನ್ನು ಮರೆತು ದೊಡ್ಡವನಾಗಬಯಸುತ್ತಾನೆ. ಪ್ರಪಂಚದ ವೃಕ್ಷ ಏರಿ ಏರಿ ಒಂದು ದಿನ ತಾನೇ ಮರೆಯಾಗಿಹೋಗುತ್ತಾನೆ; ಅಹಂಭಾವಬಂಧನಕ್ಕೆ ಒಳಗಾಗುತ್ತಾನೆ. ಈ ಅಹಂಭಾವಬಂಧನವೇ ತಾನಾರೆಂದರಿಯುವುದಕ್ಕೆ ಅಡ್ಡಿಯಾಗುತ್ತದೆ.
ಪೂಜ್ಯ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ‘ನಾನಾರು?’ ಪ್ರವಚನಸಂಕಲನದಿಂದ.
ಸಂಪಾದನೆ: ಡಾ|| ಶ್ರದ್ಧಾನಂದ ಸ್ವಾಮಿಗಳು.
ಕೃಪೆ: ಜ್ಞಾನಯೋಗಾಶ್ರಮ, ವಿಜಾಪೂರ
