ಮುದ್ಗಲಾಶ್ರಮಕ್ಕೆ ತಲಪುವವರೆಗೂ ನನಗಿದ್ದ ಉದ್ದೇಶ ಒಬ್ಬಳು ಸಂಸ್ಕಾರವಂತೆಯಾದ ಹೆಣ್ಣನ್ನು ಪತ್ನಿಯಾಗಿ ಪಡೆಯುವುದು ಮಾತ್ರ. ಅವಳು ಮುದ್ಗಲಮುನಿಯ ಮಗಳು ಎಂಬುದು ಋಷಿತ್ವಕ್ಕೆ ಪ್ರಿಯವೆನಿಸಿತ್ತು ಅಷ್ಟೇ. ಅದರಿಂದಾಚೆಗೆ ನಾನು ಏನನ್ನೂ ಯೋಚಿಸಿರಲಿಲ್ಲ. ನಮ್ಮಂತಹ ಆಶ್ರಮವಾಸಿಗಳ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಭವಿತವ್ಯದ ಕುರಿತು ಕನಸುಗಳು ಮೂಡುವುದೂ ಕಡಮೆಯಷ್ಟೆ?
ಹಾಗಾಗಿ ‘ನನ್ನ ಪೂರ್ವಪಿತೃಗಳೆಲ್ಲ ವಿವಾಹವಾಗಿ ಸಂತಾನವನ್ನು ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ. ಅದು ಧಾರ್ಮಿಕವಾದ ಒಂದು ಕರ್ತವ್ಯ. ನಾನೂ ಗೃಹಸ್ಥನಾಗಬೇಕು. ಋಣಮುಕ್ತನಾಗಬೇಕು. ಯಜ್ಞಾದಿ ವೈದಿಕ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳಲ್ಲಿ ನನ್ನ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿ ಪತ್ನಿಯ ಸ್ಥಾನ ತುಂಬಿರಬೇಕು’ – ಇದು ನನ್ನ ಅಂತರಂಗದ ಅಪೇಕ್ಷೆಯಾಗಿತ್ತು. ಇಷ್ಟು ಮಾತ್ರ ಚಿಂತಿಸುತ್ತಿದ್ದ ನನಗೆ ನಾನು ಮದುವೆಯಾಗಲಿರುವ ಹೆಣ್ಣು ನೋಟಕ್ಕೆ ಹೇಗಿರಬೇಕು ಎಂಬ ಕಲ್ಪನೆಯೂ ಇರಲಿಲ್ಲ. ಋಷಿಯ ಪತ್ನಿ ಅಂದ ಮೇಲೆ ಸೌಂದರ್ಯ ಇದ್ದರೂ ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೂ ಒಂದೇ. ಅನೇಕ ಮಂದಿ ತಾವು ಮದುವೆಯಾಗುವ ಹೆಣ್ಣು ಹೀಗಿರಬೇಕು ಎಂಬ ಕಲ್ಪನೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದುದನ್ನು ಕೇಳಿ ಬಲ್ಲೆ. ಆದರೆ ನಾನು ತಾರುಣ್ಯಕ್ಕೆ ಕಾಲಿಟ್ಟಾಗಲೂ ಅಂತಹುದೊಂದು ಕನಸಾಗಲಿ, ಕಲ್ಪನೆಯಾಗಲಿ ನನ್ನಲ್ಲಿ ಮೂಡಲೇ ಇಲ್ಲ. ಅಥವಾ ಅದಕ್ಕೆಲ್ಲ ಆಸ್ಪದ ಒದಗಲಿಲ್ಲ ಎನ್ನುವುದು ಸೂಕ್ತ. ನನ್ನ ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸ ಪೂರ್ಣವಾಗುವ ಹೊತ್ತಿಗಾಗಲೇ ನನ್ನ ವೇದನಿಷ್ಠೆ, ತಪಸ್ಸು, ಸಾಧನೆಗಳ ಕುರಿತು ಬಲ್ಲವರು ಮೆಚ್ಚುಗೆಯ ನುಡಿಯಾಡುತ್ತಿದ್ದರು. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಸಾಧನೆಯ ಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿ ಸಾಗುವ ಹಂಬಲವೇ ಅಧಿಕವಾಯಿತು. ಪ್ರಾಪಂಚಿಕರಿಗೆ ಸಹಜವಾದ ಉಣ್ಣುವ ಅನ್ನದ ಸವಿ, ಮೈಯ ಸುಖದ ಬಯಕೆ, ವೈಭವದ ಜೀವನ ಇತ್ಯಾದಿಗಳ ಆಸಕ್ತಿ ನನ್ನೊಳಗೆ ರೂಪದಳೆಯಲೇ ಇಲ್ಲ. ಏನಿದ್ದರೂ ಅಧ್ಯಯನ, ಅಧ್ಯಾಪನ, ಯಜ್ಞ, ವೇದೋಪನಿಷತ್ತುಗಳ ಚಿಂತನ, ಮಂಥನ ಇತ್ಯಾದಿ ಮಾತ್ರ.
ಹಾಗೆಂದು ಆಶ್ರಮಗಳಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಯಜ್ಞಾದಿ ಕಾರ್ಯಗಳಿಗೆ ಹೋದ ಗೃಹಸ್ಥರ ಮನೆಗಳಲ್ಲಿ ಚೆಲುವಾದ ಹೆಣ್ಣುಗಳನ್ನು ಕಾಣುತ್ತಿದ್ದೆ. ನನ್ನ ಪ್ರಸಿದ್ಧಿಯನ್ನು ಅರಿತ ಕನ್ಯೆಯರು ಅವರಾಗಿ ನನ್ನೆದುರು ಸುಳಿಯುವುದಿತ್ತು. ಕೆಲವು ಸಲ ಅವರ ತಂದೆ ತಾಯಂದಿರು ಇದನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುತ್ತಲೂ ಇದ್ದರು. ಆದರೆ ನನ್ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾಗಿ ಕೇಳುವ ಧೈರ್ಯವನ್ನು ತೋರಿದವರಿಲ್ಲ. ನನ್ನ ಹರೆಯದ ಮುನಿಕುಮಾರರಿಗೆ ಇಂತಹ ಸನ್ನಿವೇಶದಲ್ಲಿ ಉಂಟಾಗುತ್ತಿದ್ದ ಕಾಮನೆಗಳ ಜಾಗೃತಿ ನನ್ನಲ್ಲಿ ಆಗುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ದೈಹಿಕವಾಗಿ ಪುರುಷತ್ವ ಎಚ್ಚರಗೊಂಡರೂ ಅಂತರಂಗದಲ್ಲಿ ಅದಾವುದೋ ಅರಿಯದ ಧ್ವನಿಯೊಂದು ಮೊಳಗಿ, ‘ಗೌತಮಾ ಇದು ಸಲ್ಲದು, ಜಾಗೃತನಾಗು’ ಎಂದು ಕೂಗಿದಂತೆ ಭಾಸವಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಇದು ನನ್ನ ಇಂದ್ರಿಯ ಸಂಯಮಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಿದ್ದರೂ ಅಷ್ಟೇ ಆಗಿರಲಿಲ್ಲ.
ಯಾವ ಹೆಣ್ಣನ್ನು ನೋಡಿದರೂ, ಅವಳು ಎಷ್ಟೇ ಮನೋಹರ ಸೌಂದರ್ಯವತಿಯಾಗಿದ್ದರೂ ನನಗೆ ಮಾತ್ರ ನನ್ನ ತಾಯಿ ಪ್ರದ್ವೇಷಿಣಿಯ ಮುಖವೇ ಕಾಣಿಸುತ್ತಿತ್ತು ಅಲ್ಲಿ. ಅವಳು ನನ್ನ ತಂದೆಯನ್ನು ನಡೆಸಿಕೊಂಡ ಬಗೆ, ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ಅವರ ಕುರಿತು ಹುಟ್ಟಿಸಿದ ತಿರಸ್ಕಾರ ಸ್ಮರಣೆಗೆ ಬರುತ್ತಿತ್ತು. ಛೇ, ಎಂತಹ ಸಾಧು ಸ್ವಭಾವದವರಿದ್ದರು ನನ್ನ ಅಪ್ಪ. ಕುರುಡನಾಗಿ ಜನಿಸಿದ್ದು ಅವರ ಅಪರಾಧವೆ? ಅದಕ್ಕೆ ಕಾರಣನಾದ ಅವರ ಚಿಕ್ಕಪ್ಪನಿಗೆ ಯಾವ ಪಾಪಪ್ರಜ್ಞೆಯೂ ಇಲ್ಲ. ನನ್ನ ತಂದೆಗೆ ಮಾತ್ರ ಈ ಶಿಕ್ಷೆ. ಅಮಾಯಕರಾದ ಅವರನ್ನು ನಿಷ್ಕರುಣೆಯಿಂದ ನದಿಗೆ ತಳ್ಳುವಂತೆ ಮಾಡಿಬಿಟ್ಟಳಲ್ಲ ನನ್ನ ತಾಯಿ! ತಾನು ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ಮಕ್ಕಳಾದ ನಮ್ಮನ್ನು ಇದರಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳುವಂತೆ ಮಾಡಿದಳಲ್ಲ! ಅವಳ ಹೃದಯ ಎಷ್ಟು ಕಠೋರವಾಗಿರಬೇಕು? ಈ ರೀತಿಯ ಯೋಚನೆಗಳಿಂದಾಗಿ ಜಗತ್ತಿನ ಎಲ್ಲ ಹೆಣ್ಣುಗಳೂ ಹೀಗೆಯೇ ಎಂದು ತೋರುತ್ತಿತ್ತು. ಮೊದಲು ಯೋಚನೆ ಆಗಿದ್ದದ್ದು ಬೆಳೆಯುತ್ತಿದ್ದಂತೆ ಸಿದ್ಧಾಂತವೇ ಆಯಿತು. ನಾನು ಮದುವೆಯಾದರೆ ನಾಳೆ ನನ್ನ ತಂದೆಗೆ ಒದಗಿದ ಸ್ಥಿತಿಯೇ ನನಗೂ ಬಂದರೆ ಎಂದು ಅತಂಕವಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಆದುದರಿಂದ ಹೆಣ್ಣಿನ ಬಗೆಗೆ ಪ್ರಕೃತಿ ಸಹಜವಾದ ಭಾವನೆಗಳೇ ನನ್ನಲ್ಲಿ ಮೂಡುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಇದೇ ಮನೋವೃತ್ತಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿದ್ದರೆ ಬಹುಶಃ ನಾನು ಆಮರಣ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರಿಯಾಗಿ ಉಳಿಯುತ್ತಿದ್ದೆ.
ನಮ್ಮ ಎಣಿಕೆಗಳಾವುವೂ ನಡೆಯದಂತೆ ವಿಧಿಯೊಂದು ಸೂತ್ರ ಹಿಡಿದು ತನಗೆ ಬೇಕಾದಂತೆ ಜೀವರಾದ ನಮ್ಮನ್ನು ಕುಣಿಸುವುದಷ್ಟೆ? ನನಗೂ ಇದೇ ಆಯಿತು. ಹೆಣ್ಣನ್ನು ಕಂಡೊಡನೆ ಅಂಜುತ್ತಿದ್ದ, ಅಸಹನೆ ತಳೆಯುತ್ತಿದ್ದ ನನ್ನಲ್ಲಿ ಮದುವೆಯ ಅಪೇಕ್ಷೆ ಇರಲೇ ಇಲ್ಲ. ಹೆಣ್ಣನ್ನು ದೂರವಿಡುವುದು ಅಂದರೆ ಮದುವೆಯಾಗದಿರುವುದು ಎನ್ನುವುದು ಸರಿಯಷ್ಟೆ? ವಿವಾಹದ ನಿರಾಕರಣೆ ಅಂದಾಗ ಇನ್ನೊಂದೇ ಜಿಜ್ಞಾಸೆ ಮೂಡಲಾರಂಭಿಸಿತು. ಕೋಟ್ಯಂತರ ಜೀವರಿಂದ ಕೂಡಿದ ಈ ಜಗತ್ತು ಸ್ಥಗಿತವಾಗದೆ ಸಾಗುತ್ತಿರುವುದು ಗಂಡು ಹೆಣ್ಣುಗಳ ಸಮಾಗಮದಿಂದ. ಮಾನವರಲ್ಲಿ ಅದಕ್ಕಾಗಿಯೇ ವಿವಾಹ ಸಂಸ್ಕಾರವಿರುವುದು. ಅದು ದೇಹದ ಸುಖಕ್ಕಲ್ಲ, ಸತ್ಸಂತಾನಕ್ಕೆ. ಸತ್ಪುತ್ರರನ್ನು ಪಡೆಯದೇ ಹೋದರೆ ನನ್ನ ಪಿತೃಗಳು ಗತಿಹೀನರಾಗುತ್ತಾರೆ. ಅವರನ್ನು ಆ ದುರ್ದೆಸೆಯಿಂದ ಪಾರುಗಾಣಿಸುವುದು ನನಗೆ ಕರ್ತವ್ಯವಲ್ಲವೆ?
ನಾನು ಕರ್ತವ್ಯದಿಂದ ಚ್ಯುತನಾದರೆ ಧರ್ಮಭ್ರಷ್ಟನಾದಂತೆ. ಅದು ನನ್ನ ಸಾಧನೆಗೆ ತೊಡಕು. ಹಾಗೆಂದು ವಿವಾಹವಾದರೂ ಸಾಧನೆಗೆ ತೊಡಕೇ. ಇಂತಹ ಒಂದು ತೊಳಲಾಟದಲ್ಲಿ ಕೊಂಚ ಕಾಲ ಕಳೆದುಹೋಯಿತು. ಕೊನೆಗೆ ನನಗಾಗಿ ಅಲ್ಲವಾದರೂ ಪಿತೃಗಳಿಗಾಗಿ ಗೃಹಸ್ಥನಾಗುವ ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಮನಗಂಡೆ. ಒಂದಿಷ್ಟು ಜೀವನಾವಧಿಯನ್ನು ಗೃಹಸ್ಥಾಶ್ರಮದಲ್ಲಿ ಕಳೆಯುವುದು ಸರಿ ಎನಿಸಿತು. ಹೀಗೆ ನನ್ನ ಮನಃಪರಿವರ್ತನೆಯಾದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಮುದ್ಗಲ ಮುನಿಯಿಂದ ಅಹಲ್ಯೆಯ ಸ್ವಯಂವರದ ಆಮಂತ್ರಣವೂ ಬಂತು. ಬ್ರಹ್ಮದೇವನ ಸೃಷ್ಟಿ, ಮುದ್ಗಲನಿಂದ ಸಂಸ್ಕಾರ ಪಡೆದವಳು ಅಹಲ್ಯೆ. ನನ್ನ ತಾಯಿಯಷ್ಟು ದುಷ್ಟೆ ಇರಲಾರಳು ಎಂದು ತೋರಿತು. ಹೇಗೂ ವಿವಾಹವೆಂಬುದು ಅನಿವಾರ್ಯ ಸಂಸ್ಕಾರ ಎಂದು ಒಪ್ಪಿದ ಮೇಲೆ ಯಾರಾದರೇನು ಎಂದುಕೊಂಡು ಸ್ವಯಂವರಕ್ಕೆ ಹೊರಡಲು ಮನಮಾಡಿದೆ.
ಶೀಘ್ರದಲ್ಲಿ ಮುದ್ಗಲಾಶ್ರಮವನ್ನು ಸೇರಿದೆ. ಅನೇಕ ಮಂದಿ ವಿವಾಹೇಚ್ಛುಗಳು ಸೇರಿದ್ದರು. ಅವರ ನಡುವೆ ಅಚ್ಚರಿ ಉಂಟಾಗುವಂತೆ ದೇವೇಂದ್ರನೂ ಇದ್ದ. ದಿವಲೋಕವಾಸಿಗೆ ಮಾನವರ ಸ್ವಯಂವರ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ಏನಪ್ಪ ಕೆಲಸ? ಅವನೂ ವಿವಾಹದ ಅಪೇಕ್ಷೆಯಿಂದ ಬಂದನೆ? ಇದೊಂದು ವಿಚಿತ್ರವೇ. ಅಂತೂ ಮುದ್ಗಲ ಸ್ವಾಗತಿಸಿದ. ನಾನೂ ವಿವಾಹಾಪೇಕ್ಷಿತರ ಸಾಲಿನಲ್ಲಿ ಕುಳಿತೆ. ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದವರು ವಧುವಿನ ಲಾವಣ್ಯದ ಕುರಿತಾಗಿ ಹೊಗಳಿಕೆಯ ಮಾತುಗಳನ್ನಾಡುವುದು ನನ್ನ ಕಿವಿಗೆ ಕೇಳಿಸುತ್ತಿತ್ತು. ಅಹಲ್ಯೆ ಬ್ರಹ್ಮಸೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ಅದ್ಭುತವೆಂಬಂತೆ ಅವರಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದರು. ನನಗೆ ಒಳಗಿಂದೊಳಗೆ ನಗು ಬರುತ್ತಿತ್ತು. ಎಂತಹ ಸುಂದರ ಪಾತ್ರೆಯಲ್ಲಾದರೂ ತುಂಬಿರುವುದು ವಿಷವಾದರೆ… ಪಾತ್ರೆಯ ಸೌಂದರ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ವಿಷವನ್ನು ಕುಡಿಯುವುದೆ? ನಾನೂ ಇವರಲ್ಲೊಬ್ಬನಾದೆನಲ್ಲ ಎನಿಸಿ ವಿಷಾದವೂ ಮೂಡಿತು.
ಇದೆಲ್ಲ ಅಹಲ್ಯೆ ಮಾಲಿಕೆ ಹಿಡಿದು ಬರುವವರೆಗೆ ಮಾತ್ರ. ಅವಳು ನನ್ನೆದುರು ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಾಗ ನನ್ನ ಮನಸ್ಸು ಹುಚ್ಚೆದ್ದು ಕುಣಿಯಿತು. ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ನನ್ನ ನಿಯಂತ್ರಣದಲ್ಲಿದ್ದ ಇಂದ್ರಿಯಗಳು ಸ್ವಾಧೀನ ತಪ್ಪಿದವು. ಸುತ್ತಣ ಪರಿಸರವನ್ನೇ ಮರೆತುಬಿಟ್ಟೆ. ಅಬ್ಬಾ…ಇದೇನು ಚೆಲುವು! ಇಷ್ಟು ಚೆಲುವಾದ ಪಾತ್ರೆಯೊಳಗೆ ವಿಷವಿದ್ದರೂ ಅದು ಅಮೃತವಾಗದಿರದು ಎನಿಸಿತು. ಅಂತಹ ಒಂದು ಸೌಂದರ್ಯಬಿಂಬ ಅಹಲ್ಯೆ. ಮುದ್ಗಲನ ಆಮಂತ್ರಣ ಸ್ವೀಕರಿಸಿ ಬಂದುದು ಸಾರ್ಥಕ ಎಂಬ ಭಾವನೆ ಮೂಡಿತು ನನ್ನಲ್ಲಿ. ಇಷ್ಟುದಿನ ವಿವಾಹದ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಲಿಪ್ತನಾಗಿದ್ದವನು ಇವಳನ್ನು ವಿವಾಹವಾಗುವುದು ಜೀವನದ ಸಾರ್ಥಕತೆಯೆಂದು ತಿಳಿದೆ. ನನ್ನ ತಾಯಿಯ ಕಾರಣದಿಂದ ಹುಟ್ಟಿದ್ದ ಸ್ತ್ರೀತ್ವದ ಕುರಿತಾದ ಅಸಹನೆ ಎಲ್ಲಿಯೋ ಮಾಯವಾಗಿ ಇವಳು ನನ್ನನ್ನೇ ವರಿಸಲಿ ಎಂದು ಆ ಕ್ಷಣದಿಂದ ಹಂಬಲಿಸತೊಡಗಿದೆ. ಅಹಲ್ಯೆಯ ಮೇಲೆ ನೆಟ್ಟಿದ್ದ ಕಣ್ಣುಗಳನ್ನು ಒತ್ತಾಯದಿಂದ ಮುದ್ಗಲನತ್ತ ತಿರುಗಿಸಿದರೆ ಅವನ ಮುಖದಲ್ಲಿ ಒಂದು ತೆಳುವಾದ ನಗು. ನನ್ನಲ್ಲಿ ಎದ್ದಿರುವ ತುಮುಲ ಅವನ ಅರಿವಿಗೆ ಬಂತೆ?
ಒಂದು ಕ್ಷಣ ಮನಸ್ಸು ನಾಚಿತು. ಆದರೆ ಅದರ ಬೆನ್ನಿಗೇ ಸಮರ್ಥನೆಯೂ ಸಿಕ್ಕಿತು. ನಾನು ಅಹಲ್ಯೆಯತ್ತ ಆಕರ್ಷಿತನಾದರೆ ನಾಚಬೇಕು ಯಾಕೆ? ಅವಳನ್ನು ಮದುವೆಯಾಗಲು ಬಯಸಿಯೇ ಬಂದವನಲ್ಲವೆ? ಮುದ್ಗಲನಾದರೂ ಅದೇ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ತಾನೇ ಆಮಂತ್ರಿಸಿದ? ಹಾಗಾಗಿ ವರನಾಗಿ ವಧುದರ್ಶನ ಮಾಡುವುದು ತಪ್ಪಲ್ಲ. ಅವಳನ್ನು ಕಾಮನೆಯ ಕಣ್ಣಿನಿಂದ ನೋಡುವುದು ಪಾತಕವಲ್ಲ. ಆದರೆ ಇವಳೀಗ ಯಾರ ಕೊರಳಿಗೆ ಮಾಲೆಯಿಕ್ಕುತ್ತಾಳೋ ಏನೋ. ಇದನ್ನು ನೆನೆದಾಗ ಆತಂಕ ಉಂಟಾಯಿತು. ಅವಳೇನಾದರೂ ಅಧಿಕ ಸಂಪನ್ನನನ್ನು ವರಿಸಿಬಿಟ್ಟರೆ! ಛೇ! ಹಾಗಾಗದಿರಲಿ ಎಂದುಕೊಂಡೆ. ಅಹಲ್ಯೆಯಾದರೋ ತನ್ನ ಚಂಚಲವಾದ ಮಿಂಚುಗಣ್ಣುಗಳ ಬೆಳಕನ್ನು ಆಚೀಚೆ ಹರಿಸುತ್ತ ನಿಧಾನವಾಗಿ ಬಂದು ಸಭೆಯ ಮಧ್ಯೆ ನಿಂತಳು.
ಈಗ ಮುದ್ಗಲ ತನ್ನ ಆಸನವನ್ನು ಬಿಟ್ಟೆದ್ದು ಸ್ವಯಂವರದ ಪಣವನ್ನು ಘೋಷಿಸಿದ. ‘ಯಾರು ಮೊದಲು ಭೂಪ್ರದಕ್ಷಿಣೆಯನ್ನು ಮುಗಿಸಿ ಬರುತ್ತಾನೋ ಆ ಸತ್ತ್ವಶಾಲಿಯನ್ನು ಮಗಳು ವರಿಸುತ್ತಾಳೆ’ ಎಂದ. ಅವನ ಮಾತು ಮುಗಿಯುತ್ತಿದ್ದಂತೆ ದೇವೇಂದ್ರ ಎದ್ದು ನಿಂತ. ಅವನು ಎದ್ದುದನ್ನು ಕಂಡು ಉಳಿದವರೆಲ್ಲ ಅಲ್ಲಲ್ಲೇ ಉಳಿದರು. ಮನೋವೇಗದಲ್ಲಿ ಸಂಚರಿಸತಕ್ಕ ದೇವೇಂದ್ರನೊಂದಿಗೆ ಸ್ಪರ್ಧೆಯೆ?
ಅವರೆಲ್ಲ ಅಂಜಿ ಹಿಂದುಳಿದರು. ಆದರೆ ನಾನು ಮಾತ್ರ ಸ್ಥಿರವಾಗಿ ನಿಂತಿದ್ದೆ. ಸ್ಪರ್ಧೆಯಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುವ ತೀರ್ಮಾನವನ್ನೂ ಮಾಡಿದೆ. ಅಹಲ್ಯೆಯ ಆಕರ್ಷಣೆ ಅಷ್ಟು ಪ್ರಬಲವಾಗಿತ್ತು. ಹೆಚ್ಚು ಯೋಚಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಏನೂ ಉಳಿಯಲಿಲ್ಲ. ದೇವೇಂದ್ರ ಅಷ್ಟರಲ್ಲೇ ಐರಾವತವನ್ನು ಏರಿದ್ದ. ನಾನೇನು ಮಾಡಲಿ ಎಂದಾಲೋಚಿಸಿದೆ. ಹೇಗಾದರೂ ಪಣವನ್ನು ಗೆಲ್ಲಬೇಕು, ಅಹಲ್ಯೆಯನ್ನು ಪಡೆಯಬೇಕು. ಹೇಗೆ? ನಾನು ದೇವೇಂದ್ರನಷ್ಟು ವೇಗವಾಗಿ ಹೋಗಲಾರೆ. ನನ್ನಲ್ಲಿ ಐರಾವತವೂ ಇಲ್ಲ. ಆದರೆ ಬೌದ್ಧಿಕವಾಗಿ ದೇವೇಂದ್ರನಿಗಿಂತ ಅಧಿಕ ಯೋಗ್ಯತೆ ಇತ್ತು ನನ್ನಲ್ಲಿ.
ಅವನಲ್ಲಿ ಸಂಪನ್ನತೆ ಇತ್ತು. ವೇಗವಿತ್ತು. ವಾಹನವಿತ್ತು. ಪ್ರಪಂಚ ಪರ್ಯಟನೆಯ ವಿಚಾರದಲ್ಲಿ ಭೌತಿಕವಾದ ಬಲವನ್ನೇ ನೆಚ್ಚಿ ಮುಂದುವರಿದ. ನಾನು ಬೌದ್ಧಿಕ ಬಲವುಳ್ಳವನು. ಅದನ್ನೇ ಬಳಸಿ ಗೆಲ್ಲುತ್ತೇನೆ ಎಂದು ಯೋಚಿಸಿದೆ. ಆಶ್ರಮದ ಗೋಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ವಿಪುಲ ಗೋಸಂಪತ್ತು ಕಾಣಿಸಿತು. ಪರಮ ಪೂಜ್ಯವಾದ, ಸಕಲ ದೇವತೆಗಳ ಆವಾಸವಾದ ಗೋವು ಪ್ರಪಂಚದ ಸಮಸ್ತ ಜೀವರಾಶಿಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು. ಹಾಗಿದ್ದ ಮೇಲೆ ಗೋಪ್ರದಕ್ಷಿಣೆ ಭೂಪ್ರದಕ್ಷಿಣೆಯಷ್ಟೇ ಮಹತ್ತ್ವವುಳ್ಳದ್ದು. ನಾನು ಗೋಶಾಲೆಗೆ ತೆರಳಿ ಉತ್ತಮವಾದ ಗೋಮಾತೆಯನ್ನು ವಂದಿಸಿ ಅದಕ್ಕೆ ಪ್ರದಕ್ಷಿಣೆ ಬಂದು ಮುದ್ಗಲನಿಗೆ, “ನಾನು ಪಣವನ್ನು ಗೆದ್ದೆ. ನಿನ್ನ ಮಗಳು ನನ್ನನ್ನು ವರಿಸಲಿ” ಎಂದೆ. ಅವನಿಗೂ ಅದೇ ಬೇಕಾಗಿತ್ತು.
ನನ್ನ ಮಾತನ್ನು ಪುರಸ್ಕರಿಸಿದ. ನನ್ನೊಂದಿಗೆ ಅಹಲ್ಯೆಯ ವಿವಾಹದ ಸಿದ್ಧತೆಗೆ ಮುಂದಾದ.
ಅರೆಗಳಿಗೆಯಲ್ಲಿ ದೇವೇಂದ್ರನ ಆಗಮನವಾಯಿತು. ಬಹುಶಃ ಮುದ್ಗಲ ಮತ್ತು ನಾನು ಒಟ್ಟಾಗಿ ಸಂಚು ರೂಪಿಸಿದೆವು ಎಂದು ಭಾವಿಸಿದನೋ ಏನೋ. ಅಸಮಾಧಾನಗೊಂಡ. ಆದರೆ ಪ್ರತಿಭಟಿಸಲಿಲ್ಲ. ಹೊರಟುಹೋದ. ಅಹಲ್ಯೆ ನನ್ನ ಪತ್ನಿಯಾದಳು. ಅವಳನ್ನು ನನ್ನ ಆಶ್ರಮಕ್ಕೆ ಕರೆತಂದೆ. ಪ್ರಾರಂಭದ ಕೆಲವು ದಿನಗಳು ಆನಂದಮಯವಾಗಿದ್ದವು. ಕ್ರಮೇಣ ನನ್ನ ದೈನಿಕಕ್ಕೆ ಮರಳಿದೆ. ಅಧ್ಯಯನ, ಅಧ್ಯಾಪನ, ಯಜ್ಞಾದಿಗಳಲ್ಲಿ ಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತೊಡಗಿಕೊಂಡೆ. ಅಹಲ್ಯೆಯೂ ಋಷೀಧರ್ಮಕ್ಕೆ ಅನುಕೂಲೆಯಾಗಿದ್ದಳು. ನಾನಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ ಆಶ್ರಮದ ನಿತ್ಯಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ವಟುಗಳ ಸಹಾಯದಿಂದ ನಡೆಸುವಷ್ಟು ಸಮರ್ಥಳಿದ್ದಳು. ಸಂತಾನ ಪ್ರಾಪ್ತಿಯೂ ಆಯಿತು. ಎಲ್ಲ ಹೆಣ್ಣುಗಳೂ ನನ್ನ ತಾಯಿ ಪ್ರದ್ವೇಷಿಣಿಯಂತೆ ಇರುವುದಿಲ್ಲ ಎಂಬ ಸತ್ಯ ಅರಿವಿಗೆ ಬಂತು.
ಎಲ್ಲವೂ ಸರಿಯಾಗಿದೆ ಎನ್ನುವಾಗ ಈ ಅಸಹನೀಯ ಪ್ರಕರಣವೊಂದು ಸಂಭವಿಸಬೇಕೆ?
ಇದೇಕೆ ಹೀಗಾಯಿತು? ಅಹಲ್ಯೆಗೆ ಇಂತಹ ಒಂದು ಅನೀತಿಯ ಆಕರ್ಷಣೆ ಯಾಕೆ ಹುಟ್ಟಿತು? ಅಗ್ನಿಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿ ನನ್ನ ಕೈಹಿಡಿದು ನನ್ನಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಭರವಸೆ ತುಂಬಿ ಈಗ ಹೀಗೆ ಮಾಡಿಬಿಟ್ಟಳಲ್ಲ! ಇದರಲ್ಲಿ ದೇವೇಂದ್ರ ಅಪರಾಧಿ ನಿಜ. ಅಹಲ್ಯೆ ಅವನ ಬಲೆಗೆ ಬಿದ್ದು ಪಾತಿವ್ರತ್ಯವನ್ನೇ ನಷ್ಟಗೊಳಿಸಿಕೊಂಡಳಲ್ಲ. ಮಕ್ಕಳು ನಾಳೆ “ಅಮ್ಮ ಹೀಗೆ ಮಾಡಿದ್ದೇಕೆ?” ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆ ಕೇಳದಿರುತ್ತಾರೆಯೆ? ಅವರಿಗೇನು ಉತ್ತರ ಕೊಡಲಿ? ಅವಳ ದ್ರೋಹವನ್ನು ವಿವರಿಸಲೆ? ಅಥವಾ..ಅಥವಾ..ನನ್ನಿಂದಲೇ ಹೀಗಾಯಿತೆ? ಅವಳಿಗೆ ದಾಂಪತ್ಯದಲ್ಲಿ ಸಲ್ಲಿಸತಕ್ಕ ಭಾಗವನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಲಾರದೇ ತಪ್ಪುಗಾರನಾದೆನೆ? ಮೊದಲ ಬಾರಿ ನನ್ನೊಳಗೆ ಒಂದು ಅಪರಾಧ ಪ್ರಜ್ಞೆ ಜಾಗೃತವಾಯಿತು. ಅವಳ ಅನ್ಯಮನಸ್ಕತೆಯನ್ನು ಗುರುತಿಸಿ ಅದರ ಪರಿಹಾರವನ್ನು ಮಾಡದೆ ಉಳಿದುದು ನನ್ನ ಅಪರಾಧವಲ್ಲವೆ? ಹರೆಯದ ಹೆಣ್ಣಾಗಿ ಅವಳಿಗೆ ಏನೇನು ಕಾಮನೆಗಳಿದ್ದವೊ? ಅವುಗಳನ್ನು ಗಮನಿಸದೇ ನನ್ನ ಪಾಡಿಗೆ ಸಾಧನೆಯಲ್ಲೇ ಮುಳುಗಿದ ನನಗೆ ಶಪಿಸುವ ಹಕ್ಕು ಬಂದೀತೆ?
ಅವಳನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಲಿಲ್ಲ, ಅವಳಿಂದ ವಿವರಣೆ ಕೇಳಲಿಲ್ಲ. ನನ್ನಷ್ಟಕ್ಕೆ ಅವಳು ಅಪರಾಧಿನಿ ಎಂಬ ನಿರ್ಣಯದಿಂದ ಶಪಿಸಿಬಿಟ್ಟೆನಲ್ಲ. ಅವಸರಿಸಿದೆ ಎಂದು ಅಂತರಂಗ ಚುಚ್ಚಲಾರಂಭಿಸಿತು. ಎಲ್ಲವೂ ಮುಗಿದುಹೋಯಿತು. ಇನ್ನೇನು ಮಾಡಲಿ?
ಹೀಗೇ ಯೋಚಿಸುತ್ತ ಆ ಕತ್ತಲಲ್ಲಿ ದೀರ್ಘಕಾಲ ಕುಳಿತಿದ್ದೆ. ಕೊನೆಗೆ ಒಂದು ನಿರ್ಣಯವನ್ನು ಮಾಡಿದವನು ಅಸ್ಥಿರವಾದ ಹೆಜ್ಜೆಗಳನ್ನಿಡುತ್ತ ಪರ್ಣಕುಟಿಯ ಬಾಗಿಲಿಗೆ ಬಂದೆ. ಒಳಗೆ ದೀಪವಿರಲಿಲ್ಲ. ಆಗೀಗ ಕೇಳುತ್ತಿದ್ದ ನಿಟ್ಟುಸಿರು ಮಾತ್ರ. ಅಹಲ್ಯೆಯ ಮುಖ ಕಾಣಿಸಲಿಲ್ಲ. ಆ ಕತ್ತಲೆಯ ಕೂಪವನ್ನು ನೋಡುತ್ತಾ ಹೇಳಿದೆ,
“ಅಹಲ್ಯಾ, ನಿನ್ನದು ಅಪರಾಧವೋ ಅಲ್ಲವೋ ನಾನರಿಯೆ. ಆದರೆ ನಡೆದ ಅಪ್ರಿಯ ಘಟನೆಯಿಂದ ಮನಸ್ಸು ಕಲಕಿಹೋಗಿದೆ. ಕೊಟ್ಟ ಶಾಪವನ್ನು ಈ ಪ್ರಕ್ಷುಬ್ಧ ಮಾನಸಿಕ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಹಿಂದೆ ಪಡೆಯಲಾರೆ. ನೀನು ಅಪರಾಧವೆಸಗಿದೆ ಎಂದು ಭಾವಿಸಿದ ಈ ಹೊತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಅದನ್ನು ಕ್ಷಮಿಸಲೂ ಆರೆ. ಆದರೆ
ಮುಂದೆ ಎಷ್ಟೋ ಶತಮಾನಗಳ ಬಳಿಕವಾದರೂ ಇಂತಹ ದಾಂಪತ್ಯದ್ರೋಹವನ್ನು ಕ್ಷಮಿಸಬಲ್ಲ ಉದಾತ್ತ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವವುಳ್ಳ ಒಬ್ಬ ಮಹಾನುಭಾವನೇನಾದರೂ ಉದಿಸಿ ಬಂದರೆ, ಅವನು ನಿನ್ನನ್ನು ಕ್ಷಮಿಸಿದರೆ ಆಗ ನಾನೂ ಕ್ಷಮಿಸಬಲ್ಲೆನೋ ಏನೋ. ಅಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ನೀನು ಯಾರಿಗೂ ಮುಖ ತೋರಿಸಬೇಡ. ಅಷ್ಟುಕಾಲ ನನಗೂ ಅಜ್ಞಾತವಾಸವೇ. ಮಹಾಚೇತನವು ಮೈವಡೆದು ಬಂದಾಗ ಅದರ ಪಾದಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಡೆ. ಏನಾಗುವುದೋ ಆ ಪರಿಣಾಮಕ್ಕೆ ನಿರೀಕ್ಷಿಸುತ್ತಿರೋಣ”
ಇಷ್ಟು ಹೇಳಿ ನಾನು ಆಶ್ರಮವನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಕತ್ತಲ ದಾರಿಯನ್ನು ತುಳಿಯುತ್ತ ಸಾಗಿಹೋದೆ.(ಮುಗಿಯಿತು)
