ಪ್ರೋ. ಎಂ. ಎಂ. ಗುಪ್ತ

ಗಾಂಧಿಯವರು ಭಾರತೀಯ ಅರ್ಥವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಅತಿ ನವಿರಾದ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಉಪಯೋಗವನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಿದ್ದರು. ಎಲ್ಲಿ ಅಮಿತವಾದ ’ಮಾನವಶಕ್ತಿ’ ಇರುವುದೋ ಅಲ್ಲಿ ಜಟಿಲವಾದ ಯಂತ್ರಗಳನ್ನು ದೊಡ್ಡಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಬಳಸಲು ಅವಕಾಶ ಇಲ್ಲ. ಪ್ರತಿಯೊಂದು ದೇಶವೂ ತನಗೆ ಅಗತ್ಯವಾದ ಯಂತ್ರಗಳ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಮಾತ್ರ ಮಾಡಬೇಕು. ಭಾರತವೇನಾದರೂ ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರೆ ನಿರುದ್ಯೋಗದ ಪ್ರಮಾಣವು ಹೆಚ್ಚುವುದು. ಅಗತ್ಯವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ ಯಂತ್ರಗಳು ಮಾನವರನ್ನು ತನ್ನ ಸಹಜ ನಿಯಮದ ಪ್ರಕಾರ ಸ್ಥಾನಪಲ್ಲಟ ಮಾಡುತ್ತದೆ (Man vs Machine, cover page). ಪ್ರತಿಯೊಂದು ದೇಶವೂ ತನಗೆ ಸೂಕ್ತವಾದ ’ಬಂಡವಾಳ ಸಾಂದ’ […]

ಸೇವೆಯ ಮಾರ್ಗ ಗಾಂಧಿಯವರು ತಮ್ಮ ರಾಜಕೀಯ ಜೀವನದ ಪ್ರಭಾವೀ ಸುಳಿಯಲ್ಲಿ ಸಿಲುಕಿದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಹೇಳುವ ಅನುಭವದ ಮಾತುಗಳು – ‘ರಾಜಕೀಯ ಲಾಭ, ಅನೈತಿಕತೆ ಮತ್ತು ಅಸತ್ಯದ ಹಿಡಿತದಿಂದ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ದೂರವಿರಬೇಕಾದರೆ ಅದು ಒಂದು ಕಷ್ಟಕರವಾದ ಹೋರಾಟವಾಗಿತ್ತು. ಅನಂತರದ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ನನ್ನ ಹೆಂಡತಿ-ಮಕ್ಕಳ ಜೊತೆ ಕುಸ್ತಿ ಮಾಡಿದ ಅನುಭವವಾಗಿತ್ತು. ಯಾರ ಜೊತೆ ನನ್ನ ಜೀವನ ಬೆಸೆದಿದೆಯೋ, ಯಾರ ನಡುವೆ ನಾನು ಬದುಕುತ್ತಿದ್ದೇನೋ, ಯಾರ ಕಷ್ಟಸುಖಗಳನ್ನು ಸ್ವತಃ ದಿನನಿತ್ಯ ನೋಡುತ್ತಿದ್ದೇನೋ ಅಂತಹವರ ಸೇವೆಯನ್ನು ಪ್ರಾಮಾಣಿಕವಾಗಿ ಮಾಡಬೇಕಾದರೆ ನಾನು ನನ್ನ ಎಲ್ಲ […]

“ಗಾಂಧಿಯವರು ತಮ್ಮ ಆರ್ಥಿಕ ನಿಲವುಗಳನ್ನು ಶೈಕ್ಷಣಿಕತಜ್ಞರ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ತಿಳಿಸದೆ, ಸಾಮಾನ್ಯಜನರ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಹೇಳಿದರು. ಆದ್ದರಿಂದ ಇತರ ಆರ್ಥಿಕತಜ್ಞರು ಗಾಂಧಿಯವರನ್ನು ಒಬ್ಬ ಮಹಾನ್ ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗದೆ ಹೋಯಿತು.”                                    – ಇ.ಎಫ್. ಶುಮಾಕರ್, ಖ್ಯಾತ ಜರ್ಮನ್ ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ ಗಾಂಧೀಯ ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರದ ಮೂಲತತ್ತ್ವಗಳು ನಾಲ್ಕು: ಸತ್ಯ, ಅಹಿಂಸೆ, ಪ್ರೀತಿ ಮತ್ತು ಅಪರಿಗ್ರಹ. ಮೊದಲ ಮೂರು […]

ಗಾಂಧಿಯವರು ತಮ್ಮ ಆರ್ಥಿಕಚಿಂತನೆಗಳಲ್ಲಿ ಶಾರೀರಿಕ ಶ್ರಮದ ಮಹತ್ತ್ವಕ್ಕೆ ವಿಶೇಷ ಗಮನವನ್ನು ಹರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಅವರಿಗೆ ದೈಹಿಕಶ್ರಮದ ಬಗ್ಗೆ ಅಪಾರ ಗೌರವವಿತ್ತು. ಆದ್ದರಿಂದ ಅವರು ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಮಾಡುವ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಕೆಲಸಕ್ಕೂ ಗೌರವದ ಲೇಪ ತೊಡಿಸಿ ಅದಕ್ಕೆ ಮಹತ್ತ್ವದ ಸ್ಥಾನಮಾನವನ್ನು ಕೊಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ಮನುಷ್ಯ ತನ್ನ ದೈನಂದಿನ ಆವಶ್ಯಕತೆಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸಲು ಸಾಕ? ಶಾರೀರಿಕ ಪರಿಶ್ರಮ ಮಾಡಬೇಕೆಂದು ಅವರು ಆಗ್ರಹಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ದೈಹಿಕಶ್ರಮ ಎಂದರೆ ಕೈಕಾಲುಗಳಿಂದ ದುಡಿದು ಸಂಪಾದನೆ ಮಾಡುವುದು ಎಂದು ಅರ್ಥ. “ಮನುಷ್ಯರು ತಮ್ಮ ಕೈಗಳ ಮೂಲಕ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿ ಕಾಯಕದ ಗೌರವವನ್ನು […]

ಗಾಂಧಿಯವರು ತಮ್ಮ ಆರ್ಥಿಕ ನಿಲವುಗಳನ್ನು ಶೈಕ್ಷಣಿಕತಜ್ಞರ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ತಿಳಿಸದೆ, ಸಾಮಾನ್ಯಜನರ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಹೇಳಿದರು. ಆದ್ದರಿಂದ ಇತರ ಆರ್ಥಿಕತಜ್ಞರು ಗಾಂಧಿಯವರನ್ನು ಒಬ್ಬ ಮಹಾನ್ ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗದೆ ಹೋಯಿತು.   – .ಎಫ್. ಶುಮಾಕರ್, ಖ್ಯಾತ ಜರ್ಮನ್ ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ ಗಾಂಧಿ ದೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ವಿವೇಕಯುಕ್ತತೆ ಪಾಶ್ಚಾತ್ಯ ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರ ವಿವೇಕಯುಕ್ತತೆ(Rationality)ಯ ಪರಿಕಲ್ಪನೆ ಅವರ ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರದ ಮೂಲಚಿಂತನೆಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿದೆ. ಅದರಂತೆ ಅನುಭೋಗದ ಸಿದ್ಧಾಂತ (Theory of Consumption) ಮತ್ತು ಉತ್ಪಾದನ ಸಿದ್ಧಾಂತ (Theory of Production)ಗಳಲ್ಲಿ ವಿವೇಕಯುತ ನಡವಳಿಕೆಯುಳ್ಳ ಅನುಭೋಗಿ (Consumer) ಮತ್ತು ಉತ್ಪಾದಕ […]

ಗಾಂಧಿಯವರ ಆರ್ಥಿಕಚಿಂತನೆಗಳು ಹಾಗೂ ವಿಚಾರಗಳು ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರವಕ್ಕಿಂತ ಅನೇಕ ದೃಷ್ಟಿಗಳಿಂದ ತೀರಾ ವಿಭಿನ್ನವಾಗಿರುವುದನ್ನು ನಾವು ಗಮನಿಸಬಹುದು. ಗಾಂಧಿಯವರ ಆರ್ಥಿಕ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳೇ ಹೊಸದು. ಅವರ ಚಿಂತನೆಯ ಮಾರ್ಗವೇ ಬೇರೆ. ಅವರ ಆರ್ಥಿಕ ಚಿಂತನೆಯ ಆಧಾರ ಮತ್ತು ಅಡಿಪಾಯವೇ ಬೇರೆ; ವಿಶ್ಲೇ?ಣೆಯ ರೀತಿಯೇ ಬೇರೆ. ಅವರು ಸೂಚಿಸಿದ ಪರ್ಯಾಯ ಆರ್ಥಿಕ ಮಾದರಿಯೇ ಬೇರೆ. ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಪರಿಹರಿಸಲು ಅವರು ಸಲಹೆಮಾಡಿದ ಆರ್ಥಿಕ ನೀತಿಗಳೇ ಬೇರೆ. ಎಲ್ಲ ರೀತಿಯಿಂದ ಒಂದು ಹೊಸದಾದ ಆರ್ಥಿಕ ಚಿಂತನೆ ಮತ್ತು ಮಾರ್ಗವನ್ನೇ ಅವರು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದರು. ಆದ ಕಾರಣ […]

“ಗಾಂಧಿಯವರು ತಮ್ಮ ಆರ್ಥಿಕ ನಿಲವುಗಳನ್ನು ಶೈಕ್ಷಣಿಕತಜ್ಞರ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ತಿಳಿಸದೆ, ಸಾಮಾನ್ಯಜನರ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಹೇಳಿದರು. ಆದ್ದರಿಂದ ಇತರ ಆರ್ಥಿಕತಜ್ಞರು ಗಾಂಧಿಯವರನ್ನು ಒಬ್ಬ ಮಹಾನ್ ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗದೆ ಹೋಯಿತು.” – ಇ. ಎಫ್. ಶುಮಾಕರ್, ಖ್ಯಾತ ಜರ್ಮನ್ ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ ಗಾಂಧಿಯವರ ಆರ್ಥಿಕ ಚಿಂತನೆಗಳು ಅತ್ಯಂತ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಪೂರ್ಣವಾದವು. ಈ ಚಿಂತನೆಗಳು ಅವರ ಸ್ವಂತ ಜೀವನದ ಅನುಭವದಿಂದ ಹಾಗೂ ಸ್ವದೇಶೀ ವಿಚಾರಗಳಿಂದ ಪ್ರೇರಿತವಾದವು. ಅವರ ಆರ್ಥಿಕ ಚಿಂತನೆಗಳ ಮೇಲೆ ಅನೇಕ ಚಾರಿತ್ರಿಕ ಪುರುಷ, ಸಮಕಾಲೀನ ನಾಯಕರು, ಪಾಶ್ಚಾತ್ಯ ಬರಹಗಾರರು, ಸಾಧು- […]