ಹಾಲಾಡಿ ಮಾರುತಿರಾವ್

ಕಡಲೆ ಒಂದು ಗಟ್ಟಿಯಾದ ದ್ವಿದಳ ಧಾನ್ಯ. ಅದನ್ನು ತಿನ್ನಲು ಹಲ್ಲುಗಳು ಚೆನ್ನಾಗಿರಬೇಕು. ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ತಿನ್ನುವುದು ಕಷ್ಟ; ಜೀರ್ಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದೂ ಕಷ್ಟ. ತಿನ್ನುವ ಹಪಾಪಿತನ ನಮಗಿರುವುದು ಬಾಲ್ಯದಲ್ಲಿ.

ಹಳೆಯ ಕಾಲದ ಅಜ್ಜಿ ಎಂದರೆ ನಮ್ಮ ಕಣ್ಣು ಮುಂದೆ ಒಬ್ಬ ಬೊಚ್ಚು ಬಾಯಿಯ, ಸರಿಯಾಗಿ ಕಣ್ಣು ಕಾಣದ, ಕಿವಿ ಕೇಳದ, ಕೋಲನ್ನು ಊರಿಕೊಂಡು, ಸೊಂಟ ಬಗ್ಗಿಸಿಕೊಂಡು ನಡೆಯುವ ಮುದುಕಿ ಬಂದು ನಿಲ್ಲುತ್ತಾಳೆ. ಆದರೆ ಎಲ್ಲಾ ಅಜ್ಜಿಯವರೂ ಇದೇ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಇರಬೇಕೆಂದಿಲ್ಲ. ತಾಯಿಯ ತಾಯಿ, ತಂದೆಯ ತಾಯಿ ಕೂಡಾ ಅಜ್ಜಿಯೆನಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾಳೆ. ಹಿರಿಯವಳೆಂದು ಅಜ್ಜಿಯನ್ನು ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಗೌರವಿಸುವುದು ಒಂದು ಬಗೆಯಾದರೆ, ಮನೆಯಲ್ಲಿರುವವರಿಗೆಲ್ಲ ಅವಳು ಬೇಕಾದವಳು ಎಂದು ಅವಳನ್ನು ಗೌರವಿಸುವುದು ಇನ್ನೊಂದು ಬಗೆ.

ಗಾದೆಗಳು ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಿದ್ದು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಗ್ರಾಮೀಣ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ; ಜನಸಾಮಾನ್ಯರನ್ನು ಎಚ್ಚರಿಸುವ ಉದ್ದೇಶ ದಿಂದಾಗಿ.

ಇದರಲ್ಲೇನು ಮಹತ್ತ್ವವಿದೆ ಎಂದು ಗೇಲಿ ಮಾಡುವಷ್ಟು ಕೆಲವು ಗಾದೆಗಳು ಸರಳವಾಗಿರುತ್ತವೆ.

ಈ ಗಾದೆಯು ಅರ್ಥವಾಗಬೇಕಾದರೆ ನಾವು ಮಾರಮ್ಮನ ಬಗ್ಗೆ ಸ್ವಲ್ಪ ತಿಳಿದುಕೊಂಡಿರಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ದುಷ್ಟರು, ಶಿಷ್ಟರು ಇರುವಂತೆ ದೇವತೆಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಈ ಬಗೆಯ ವರ್ಗವನ್ನು ನಮ್ಮ ಹಿರಿಯರು ಸೃಷ್ಟಿಸಿಕೊಂಡು ಬಂದಿದ್ದಾರೆ. ಮಾರಿ, ದುರ್ಗಿ, ಚಂಡಿ, ಚಾಮುಂಡಿ, ಕಾಳಿ – ಈ ಬಗೆಯ ದೇವತೆಗಳು ರುದ್ರರೂಪಿಗಳು, ಸಂಹಾರಪ್ರಿಯರು, ರಕ್ತದಾಹವುಳ್ಳವರು. ಇವರಿಗೆ ಕೋಪ ಬಂದಾಗಲೇ ಊರಿಗೆ ಸಿಡುಬು, ಕಾಲರಾ ಮುಂತಾದ ಮಾರಣಾಂತಿಕ ರೋಗಗಳು ವಕ್ಕರಿಸುತ್ತವೆ ಎಂಬ ಮೂಢನಂಬಿಕೆ ಬಲವಾಗಿತ್ತು. ಈ ದೇವತೆಗಳ ಕೋಪ ತಣಿಸಲು ಕೋಳಿ, ಕುರಿ ಬಲಿ ಕೊಡುತ್ತಿದ್ದರು; ಜಾತ್ರೆಗಳು ಜರುಗುತ್ತಿದ್ದವು.

ಹಿರಿಯರ ತೂಕದ ಮಾತುಗಳು ಚಾಲ್ತಿಗೆ ಬಂದು ಗಾದೆಗಳೆನಿಸಿಕೊಂಡವು. ಮಾತಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ಮಾತಿನ ರಚನೆಯಲ್ಲಿ ಕೂಡ ತೂಕ ಇರುತ್ತಿತ್ತು. ಚಿಕ್ಕದ್ದನ್ನು ಸಾಧಿಸಲಾರದವನು ಮಹತ್ತ್ವದ್ದನ್ನು ಸಾಧಿಸಿಯಾನೇ ಎಂಬ ಪರಿಹಾಸ್ಯದ ಧ್ವನಿ ಈ ಗಾದೆಯಲ್ಲಿದೆ. ರಚನೆಯ ಕಡೆ ಗಮನ ಕೊಟ್ಟಾಗ ನಮ್ಮ ಕಣ್ಮುಂದೆ ಒಂದು ತಕ್ಕಡಿ ತೂಗಾಡುವಂತೆ ಕಾಣುತ್ತದೆ. ಮೂರು ಪದಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ಗಾದೆಯ ಪೂರ್ವಾರ್ಧ ತಕ್ಕಡಿಯ ಒಂದು ಕಡೆ. ಎರಡು ಪದಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ಉತ್ತರಾರ್ಧ ಇನ್ನೊಂದು ಕಡೆ. ಸರಿಸಮಾನತೆಯಿಲ್ಲ. ಅಟ್ಟ ಒಂದು ಕಡೆ, ಬೆಟ್ಟ ಇನ್ನೊಂದು ಕಡೆ. ಪ್ರಾಸಬದ್ಧ ಪದಗಳು. […]

ಇದೊಂದು ಹಳೆಯ ಗಾದೆ. ಚಾಡಿ ಮಾತುಗಳಿಂದ ನಾವು ಪ್ರಭಾವಿತರಾಗಬಾರದು ಎಂಬ ಎಚ್ಚರಿಕೆಯ ಸೂಚನೆ ಬಿಟ್ಟರೆ ಈ ಗಾದೆಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸ್ವಾರಸ್ಯವಿಲ್ಲ. ‘ಚಾಡಿ’ ಮತ್ತು ‘ಚಾವಡಿ’ ಪದಗಳ ಅನುಪ್ರಾಸ ಬಿಟ್ಟರೆ ಗಾದೆಯ ರಚನೆಯಲ್ಲೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಚಮತ್ಕಾರವಿಲ್ಲ. ಬೇರೆ ಗಾದೆಗಳಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಇದು ಬೋಳುಬೋಳಾಗಿ ಕಾಣುತ್ತದೆ.