ಲೇಖನಗಳು

ಹಲವು ಜನ್ಮಗಳ ನಂತರ ಬರುವ ಮಾನವಜನ್ಮ ಅತಿ ಅಮೂಲ್ಯ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಗಳು. ಅಂತಹ ಅಮೂಲ್ಯವಾದ ಮಾನವಜನ್ಮವನ್ನು ಅತ್ಯಂತ ಸಮರ್ಪಕವಾಗಿ ದೇಶಕ್ಕೆ ಸಮರ್ಪಿಸಿದ ವಿರಳ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಲ್ಲಿಯೆ ವಿಶಿಷ್ಟರಾದವರು ದಿ. ಮೈ.ಚ. ಜಯದೇವ ಅವರು. ನನಗೆ ಮೈಸೂರಿನ ಚನ್ನಬಸಪ್ಪ ಜಯದೇವ ಅವರ ಪರಿಚಯವಾದದ್ದು ಈಗ್ಗೆ ಮೂವತ್ತು ವರುಷಗಳ ಹಿಂದೆ, ಅವರು ತಮ್ಮ ರಕ್ತದ ಒತ್ತಡ ಪರೀಕ್ಷೆ ಮಾಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ನನ್ನ ಹತ್ತಿರ ಬಂದಾಗ. ಅಂದಿನಿಂದ ಇಂದಿನವರೆಗೂ ಅವರಿಗೆ ನಾನು ವೈದ್ಯಳಾಗಿರುವುದಕ್ಕಿಂತ ಅವರ ಅನುಯಾಯಿ ಆಗಿದ್ದದ್ದೇ ಹೆಚ್ಚು. ಪಿತೃಸಮಾನರಾದ ಅವರಿಂದ ನಾನು ಕಲಿತದ್ದು […]

  2017ರ ಫೆಬ್ರುವರಿ 20ನೇ ದಿನಾಂಕದಂದು ನಾನು ಉತ್ತರಪ್ರದೇಶದ ಮೀರತ್‌ನಲ್ಲಿ ಇದ್ದಾಗ ನನಗೆ ಸುದ್ದಿ ಸಿಕ್ಕಿತು. ಹೆಚ್ಚುಕಡಮೆ ಅನೇಕ ದಿನಗಳಿಂದ ಮನಸ್ಸು ಯಾವ ವಿಷಯಕ್ಕೆ ಗಟ್ಟಿಯಾಗಿತ್ತೋ ಅದೇ ಸಂಗತಿಯನ್ನು ಮೊಬೈಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಬಂದ ಆ ಸಂದೇಶ ತಂದಿತ್ತು: ‘Jayadev is no more.’ ನಾನು ತಕ್ಷಣ ದೆಹಲಿಗೆ ಬಂದು ಬೆಂಗಳೂರಿಗೆ ಬರುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇದೆಯೇ ಎಂದು ನೋಡಿದೆ. ನನ್ನಂತೆ ಅನೇಕರು ಇಲ್ಲಿ ಇರುವವರೂ ಕೂಡಾ ಜಯದೇವ ಅವರ ಅಂತಿಮದರ್ಶನಕ್ಕಾಗಿ ’ಕೇಶವಕೃಪಾ’ಕ್ಕೆ ಬಂದು ಸೇರಿದೆವು. ತದನಂತರ ಪಾರ್ಥಿವಶರೀರವನ್ನು `ಕೇಶವಕೃಪಾ’ದಿಂದ ಮೈಸೂರಿಗೆ ಅಲ್ಲಿನ […]

  ಕರ್ನಾಟಕ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತ ಪ್ರಪಂಚದಲ್ಲಿ ರುದ್ರಪಟ್ಣಂ ಸಹೋದರರೆಂದು (ರುದ್ರಪಟ್ಣಂ ಬ್ರದರ‍್ಸ್) ಪ್ರಸಿದ್ಧರಾದ ಆರ್.ಎನ್. ತ್ಯಾಗರಾಜನ್ ಮತ್ತು ಡಾ. ಆರ್.ಎನ್. ತಾರಾನಾಥನ್ ಅವರಿಗೆ ಈ ಕೆಲವು ತಿಂಗಳುಗಳ ಅಂತರದಲ್ಲಿ ದೇಶದ ಎರಡು ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಲಭಿಸಿದವು. ಅವುಗಳೆಂದರೆ ’ಕೇಂದ್ರ ಸಂಗೀತ ನಾಟಕ ಅಕಾಡೆಮಿ’ಯ ಪುರಸ್ಕಾರ ಮತ್ತು ’ಮದ್ರಾಸ್ ಮ್ಯೂಸಿಕ್ ಅಕಾಡೆಮಿ’ಯ ’ಸಂಗೀತ ಕಲಾ ಆಚಾರ್ಯ’ ಪ್ರಶಸ್ತಿ. ಕೇಂದ್ರ ಸಂಗೀತ ನಾಟಕ ಅಕಾಡೆಮಿಯ ಪುರಸ್ಕಾರವನ್ನು ಕಳೆದ ಅಕ್ಟೋಬರ್‌ನಲ್ಲಿ ದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಪ್ರಣವ್ ಮುಖರ್ಜಿ ಅವರು ಪ್ರದಾನ ಮಾಡಿದರು. ಕರ್ನಾಟಕ […]

ಭಾರತದ ಪ್ರಥಮ ಮಹಾಕಾವ್ಯ ರಾಮಾಯಣದಲ್ಲಿ ಮಹರ್ಷಿ ವಾಲ್ಮೀಕಿಗಳು ರಚಿಸಿರುವ ರಾಮಕಥನದೊಂದಿಗೆ ಇದು ಸೀತೆಯ ಮಹೋನ್ನತ ಚರಿತೆಯೂ ಹೌದು ಎನ್ನುವ ಉಲ್ಲೇಖ ಕಾಣುತ್ತದೆ. “ಕಾವ್ಯಂ ರಾಮಾಯಣಂ ಕೃತ್ಸ್ನಂ ಸೀತಾಯಾಶ್ಚರಿತಂ ಮಹತ್….. ಚಕಾರ ಚರಿತವ್ರತಃ” (ಬಾಲಕಾಂಡ: ೪-೭). ಇಡೀ ಕಾವ್ಯದಲ್ಲಿ ಸೀತೆ ಸ್ವತಃ ಮಾತನಾಡುವುದು ಬೆರಳೆಣಿಕೆಯಷ್ಟು ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರವಾದರೂ, ತಾನು ನೆಚ್ಚಿದ ಆದರ್ಶಗಳತ್ತ ಅವಳು ಇಟ್ಟ ದೃಢ ಹೆಜ್ಜೆಗಳೂ ವಿಶೇಷವಾದ ಆತ್ಮಸ್ಥೈರ್ಯವೂ ಗಮನಸೆಳೆಯುತ್ತವೆ. ಈ ದೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ವಾಲ್ಮೀಕಿಗಳ ’ಸೀತಾಚರಿತ್ರೆ’ಯ ಒಳನೋಟವನ್ನು ತೆರೆದಿಡುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಇಲ್ಲಿದೆ. ಇಡೀ ರಾಮಾಯಣದ ಒಳಹರಿವಿನಲ್ಲಿ ಕಾಣುವ […]

“ಮದುವೆಗಳು ಸ್ವರ್ಗದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತವೆ.” ಹೋಗಿ ಬಂದವರಿಲ್ಲ, ವರದಿ ತಂದವರಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಮದುವೆಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಹಾಗೂ ಅನಂತರದ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಕುಸ್ತಿಪಂದ್ಯಗಳು ಭೂಮಿಯ ಮೇಲೆ ಮಾತ್ರ ನಡೆಯುತ್ತವೆ. ನಾನು ಮತ್ತು ನನ್ನ ಗೆಳೆಯ ವಿಶ್ವ ಒಂದು ಅದ್ಧೂರಿ ಮದುವೆ ಸಮಾರಂಭಕ್ಕೆ ಕಳೆದವ? ಹೋಗಿದ್ದೆವು. ಬಾಗಿಲ ಚಂದದ ಹುಡುಗಿಯರು ಸ್ವಾಗತ ಕೋರಿದರು. ಅವರು ಯಾರೆಂಬುದು ನಮಗೆ ಗೊತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಅತ್ಯಂತ ಪರಿಚಯ ಇರುವಂತೆ ಅವರು ನಕ್ಕಾಗ, ವಿಶ್ವ: ’ನೀನು ಲೇಖಕ ಅಲ್ವಾ? ಅದಕ್ಕೋಸ್ಕರ ನಿನ್ನ ನೋಡಿ ನಕ್ಕಿದ್ದಾರೆ’ ಎಂದು ನನಗೆ ರೈಲು […]

ನಗು ಒಳ್ಳೆಯದು. ಕೊಂಕು, ಅಸಹ್ಯ, ಅಶ್ಲೀಲ ಹಾಸ್ಯಕ್ಕಿಂತ ಅತ್ಯಂತ ಪರಿಶುದ್ಧವಾದ ಹಾಸ್ಯ ಒಳ್ಳೆಯದು. ದ್ವಂದ್ವಾರ್ಥವನ್ನೇ ಹಾಸ್ಯ ಎಂದು ಸಂಭ್ರಮಿಸುತ್ತಿರುವ, ಅಥವಾ ಭ್ರಮಿಸುತ್ತಿರುವ ನಮಗೆ ಹಾಸ್ಯದ ನಿಜವಾದ ರುಚಿ ಮತ್ತು ಸತ್ತ್ವವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸುವುದು ಮುಲ್ಲಾ ನಾಸಿರುದ್ದೀನನ ಕತೆಗಳು, ಝೆನ್ ಕತೆಗಳು, ಜಗತ್ತಿನ ಜನ ಸಾವಿರಾರು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಕಟ್ಟುತ್ತ ಬಂದಿರುವ ಜನಪದ ಕತೆಗಳು. ಇವು ನಮ್ಮನ್ನು ನಗಿಸುವ ಜತೆಗೆ ಒಂದಷ್ಟು ಜ್ಞಾನವನ್ನೂ ಹನಿಹನಿಯಾಗಿ ಒಸರುತ್ತವೆ. ಕತೆ ಎನ್ನುವುದು ಮನುಷ್ಯನ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ ಕಟ್ಟುವ ಇಟ್ಟಿಗೆ ಇದ್ದ ಹಾಗೆ. ಕಟ್ಟುವುದೇ ಅವುಗಳ ಕೆಲಸ; […]

ರಾಮಾಯಣ ಮಹಾಭಾರತಗಳಂತಹ ಪ್ರಾಚೀನ ಕಾವ್ಯಗಳು ಕೇವಲ ಪುರಾಣಗಳೋ ಅಥವಾ ಐತಿಹ್ಯವೋ ಎನ್ನುವ ವಾದವಿವಾದಗಳೇನೇ ಇದ್ದರೂ, ಜನಪದಕ್ಕೆ ಈ ವಾದ-ವಿವಾದಗಳಿಗಿಂತ, ಅವು ಜೀವನದ ಆದರ್ಶ ಕಥಾನಕಗಳು ಎನ್ನುವುದೇ ಮುಖ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ. ರಾಮನಂಥ ಪಿತೃವಾಕ್ಯ ಪರಿಪಾಲಕನಿದ್ದ, ಭರತನಂಥ ಭ್ರಾತೃಪ್ರೇಮಿಯಿದ್ದ, ಅವರ ಬದುಕಿನ ಆದರ್ಶಗಳು ಹೀಗಿದ್ದವು, ನಾವೂ ಹಾಗಿರಬೇಕು ಎನ್ನುವ ನೀತಿಯೇ ಪ್ರಧಾನವಾಗಿ, ಅವನ್ನು ದೇವರ ಕಲ್ಪನೆಯ ಜೊತೆಗೂ ಸೇರಿಸಲಾಯಿತು ಎನ್ನುವುದನ್ನು ಅಲ್ಲಗಳೆಯುವಂತಿಲ್ಲ. ದೇವರ ವಿಷಯ ಬಂದಾಗ ಎಲ್ಲಾ ಧರ್ಮಗಳ ಕಥಾನಕದಂತೆ, ನಮ್ಮಲ್ಲಿಯೂ ಸಂಬಂಧಿತ ಕಥನಕಾವ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಪವಾಡಗಳ ಸೇರ್ಪಡೆಯಾಗಿರಬೇಕು. ಇದರ ಪರಿಣಾಮವೆಂದರೆ, ಸಹಜ […]

 ಶ್ರೀ ಶಂಕರ ಜಯಂತಿಯ ಪ್ರಯುಕ್ತ ಕಿರುನಾಟಕ [ದೃಶ್ಯ ೧ – ಮಂಡನಮಿಶ್ರ ಅವರ ಮನೆ. ಉಭಯಭಾರತಿ ಹೊಸ್ತಿಲು ತೊಳೆದು , ಅಂಗಳದಲ್ಲಿ ನೀರನ್ನು ಥಳಿ ಹೊಡೆದು ರಂಗವಲ್ಲಿ ಹಾಕಿ , ತುಳಸಿಗಿಡಕ್ಕೆ ನೀರು ಹಾಕಿ ನಮಿಸುತ್ತಾ ಪದ ಹೇಳುತ್ತಿರುವುದು.] ಪದ : (ಚಾಲ – ’ಭಾಗ್ಯವತೆ ಹೇ ಕಪಿಲಾ…’ ಎಂಬಂತೆ) ಭಾಗ್ಯದಾತೆ ತುಳಸಿಮಾತೆ ನಿನಗೆ ವಂದನೆ ಅನವರತ ಸೌಭಾಗ್ಯ ನೀಡು ಕರುಣಾಮಯಿ ನೀ… ಚರಣದಲಿ ವಂದಿಪೆ ಹರಸು ಹರಸು ನೀ || (ಎನ್ನುತ್ತಾ ನಮಿಸುವಳು) ಮಂಡನಮಿಶ್ರ : […]

ರಾಹುಲ್ ದ್ರಾವಿಡ್ ಮೇಲ್ಪಂಕ್ತಿ ಭಾರತ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ತಂಡದ ಮಾಜಿ ಕಪ್ತಾನ, `ವಾಲ್’ ಎಂದೇ ಪ್ರಖ್ಯಾತರಾಗಿರುವ ರಾಹುಲ್ ದ್ರಾವಿಡ್ ನಿವೃತ್ತಿಗೆ ಮುನ್ನ ಹೇಗೋ ಹಾಗೆ ಈಗಲೂ ಕ್ರೀಡಾಪ್ರೇಮಿಗಳಿಗೆ ರೋಲ್ ಮಾಡೆಲ್ ಆಗಿಯೇ ಉಳಿದಿದ್ದಾರೆ. ಭಾರತ ತಂಡ ಸೋಲಿನ ಸುಳಿಯಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಅವರು ಆಪದ್ಬಾಂಧವನಂತೆ ಬಂದು ಬ್ಯಾಟ್ ಬೀಸಿ ತಂಡವನ್ನು ಗೆಲವಿನ ದಡ ಸೇರಿಸಿದ ನಿದರ್ಶನಗಳು ಸಾಕಷ್ಟಿವೆ. ತಲೆಯನ್ನು ತಂಪಾಗಿಟ್ಟುಕೊಂಡು ಹೃದಯ ಬೆಚ್ಚಗಿಟ್ಟುಕೊಂಡು ತಂಡದ ಗೆಲವಿಗಾಗಿಯೇ ಶ್ರಮಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಅಪರೂಪದ ಕ್ರಿಕೆಟಿಗ ರಾಹುಲ್ ದ್ರಾವಿಡ್. ಆತ ನಮ್ಮ ಕರ್ನಾಟಕದವರೆಂದು ಹೇಳಿಕೊಳ್ಳಲು ಕನ್ನಡಿಗರಿಗೆ ಮತ್ತಷ್ಟು […]

ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕಳೆಯೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾದ ನೂರೆಪ್ಪತ್ತು ಸಸ್ಯಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಿ, ಅವು ಈ ನಿಸರ್ಗದಲ್ಲಿ ಏಕೆ ಹುಟ್ಟಿವೆ, ಅವುಗಳಿಂದ ಏನಾದರೂ ಪ್ರಯೋಜನವಿದೆಯೆ? ಎಂದು ಸಂಶೋಧನೆ ನಡೆಸಿದವರು ವಿಜ್ಞಾನಿ ಪಳ್ಳತ್ತಡ್ಕ ಕೇಶವ ಭಟ್ಟ. ಇಂಥ ವಿಭಿನ್ನ ಕೆಲಸಗಳಿಂದಲೇ ಜಗನ್ಮಾನ್ಯತೆ ಪಡೆದ ಈ ಕನ್ನಡಿಗ ವಿಜ್ಞಾನಿಯ ಮೂಲ ಕಾರ್ಯಕ್ಷೇತ್ರ ದಕ್ಷಿಣ ಅಮೆರಿಕದ ವೆನಿಝ್ಯೂಲ! ಬಾಲ್ಯದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಅಂಗಡಿಯಿಂದ ಉಪ್ಪೊ, ಹುರಿಗಡಲೆಯೊ ತಂದುಕೊಡು ಎಂದು ಅಮ್ಮ ಹೇಳಿದೊಡನೆ ನೀವು ನೆಗೆಯುತ್ತಾ ಪೇಟೆಬೀದಿಗೆ ಓಡುತ್ತಿದ್ದೀರಲ್ಲವೆ? ಆ ಓಟವೆಂದೂ ನೇರವಾಗಿರುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ, ಎಡದಿಂದ ಬಲ, ಬಲದಿಂದ ಎಡಕ್ಕೆ ಸುತ್ತುತ್ತಾ ಅಂಗಡಿ […]